Phát biểu mở đầu hội thảo, bà Sarah Gilleski, quyền tham tán nông nghiệp tại Đại sứ quán Hoa Kỳ, cho biết: “Hội thảo này tập trung vào việc chia sẻ các thông tin về nhu cầu, nguồn cung ứng các loại nguyên liệu thức ăn chăn nuôi thiết yếu; dự báo thị trường nguyên liệu thức ăn chăn nuôi và giới thiệu về ứng dụng công nghệ sinh học trong việc sản xuất nguyên liệu thức ăn chăn nuôi chất lượng cao”.
Chăn nuôi tăng trưởng mạnh
Tại hội thảo, ông Nguyễn Thanh Sơn - Chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi gia cầm Việt Nam, cho biết: Trong 10 năm gần đây, ngành chăn nuôi của Việt Nam tăng trưởng rất ấn tượng, bình quân 5-6%/năm. Trong đó ngành gia cầm có sự tăng trương nhanh nhất, đạt bình quân 7-8%/năm về đầu con và 11-12% về sản lượng thịt, trứng.
Cùng với tăng trưởng của ngành chăn nuôi, ngành sản xuất thức ăn công nghiệp ở Việt Nam cũng tăng trưởng ngoạn mục, đạt bình quân 13-15%/năm. Việt Nam trở thành quốc gia đứng thứ 10 thế giới và số 1 khu vực Đông Nam Á về sản lượng thức ăn chăn nuôi công nghiệp.
Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Thanh Sơn, ngành sản xuất và tiêu thụ thức ăn chăn nuôi công nghiệp của nước ta hiện nay vẫn đang phải phụ thuộc rất lớn vào nguồn nguyên liệu nhập khẩu từ nước ngoài. Đây chính là nguyên nhân đẩy giá thức ăn chăn nuôi trong nước tăng cao mỗi khi giá thức ăn chăn nuôi thế giới biến động mạnh.
Theo số liệu của Tổng Cục Thống kê, năm 2020, giá trị kim ngạch nhập khẩu thức ăn gia súc và nguyên phụ liệu tăng 3,75%. Chỉ tính riêng 6 tháng đầu năm 2021, tỷ lệ này tăng 36,6% so với cùng kỳ năm trước.
Nguyên nhân đẩy giá trị nhập khẩu tăng là do nguồn cung nguyên liệu thức ăn chăn nuôi trên thế giới giảm, sản lượng một số loại ngũ cốc chính của một số quốc gia sụt giảm do thiên tai. Đại dịch Covid-19 cũng khiến chi phí vận chuyển tăng cộng với nguồn cung trong nước còn hạn chế.
Việt Nam cần chủ động sản xuất thức ăn chăn nuôi, hạn chế phụ thuộc nhập khẩu
Theo ông Nguyễn Thanh Sơn, dự báo nhu cầu nguyên liệu thức ăn chăn nuôi của Việt Nam trong thời gian tới vẫn sẽ tiếp tục gia tăng. Việt Nam sẽ cần khoảng 28- 30 triệu tấn/năm trong 5 năm tới, trị giá 12-13 tỷ USD với mức tăng trưởng trung bình 11 – 12%/năm, trong đó quá nửa sản lượng nguyên liệu thức ăn chăn nuôi (14,5-15 triệu tấn) sẽ dành cho ngành gia cầm.
Tuy nhiên, Chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi gia cầm Việt Nam cho rằng, nguồn cung và giá nguyên liệu thức ăn chăn nuôi trên thế giới rất khó dự đoán trong thời gian tới, nhất là trong bối cảnh đại dịch Covid-19 tiếp tục diễn biến rất phức tạp trên phạm vi toàn cầu, có thể tiếp tục làm đứt gãy chuỗi sản xuất và cung ứng.
Trước tình trạng này, theo các chuyên gia, bên cạnh các giải pháp về chính sách thuế, thương mại, đã đến lúc Việt Nam cần có một chiến lược phát triển nguồn nguyên liệu thức ăn chăn nuôi trong nước một cách căn cơ, bài bản.
Theo bà Đinh Thị Thúy Phương, cán bộ Vụ Thống kê giá – Tổng cục Thống kê, cần có nhiều giải pháp đồng bộ để khắc phục nguy cơ khan thiếu thức ăn chăn nuôi như tận dụng nguồn nguyên phụ phẩm của các ngành sản xuất, chăn nuôi trong nước như thủy hải sản, công nghiệp chế biến nông thổ sản… Bên cạnh đó, các doanh nghiệp sản xuất thức ăn chăn nuôi trong nước cần tối đa hóa nguồn nguyên nhiên vật liệu trong nước và dần thay thế nguồn nguyên vật liệu thức ăn chăn nuôi nhập khẩu, giảm giá thành bằng cách tận dụng các nguồn cung nguyên liệu từ địa phương.
Nhiều chuyên gia cũng đề nghị Việt Nam nên hoàn thiện cơ chế, chính sách thúc đẩy phát triển các loại cây trồng ứng dụng công nghệ sinh học (chẳng hạn như bắp, đậu tương chuyển gen) để làm nguyên liệu thức ăn chăn nuôi có năng suất và sản lượng cao, nhằm bổ sung thêm nguồn cung nguyên liệu thức ăn chăn nuôi, đáp ứng mục tiêu hạ giá thành sản xuất trong nước.
