Tự ý mua, sử dụng thuốc điều trị Covid-19: Coi chừng tiền mất tật mang

SGGP 01/03/2022 06:07

Dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, số ca mắc liên tục tăng cao tại nhiều địa phương, khiến người dân đổ xô đi mua nhiều loại thuốc phòng ngừa và điều trị. Đặc biệt, sau khi 3 loại thuốc có hoạt chất Molnupiravir sản xuất trong nước được phép bán ra thị trường, đã nhận được sự quan tâm đặc biệt của người dân. Cùng với đó, một số loại thuốc ngoại nhập trị Covid-19 quảng cáo là hàng xách tay cũng được rao bán tràn lan.

Nhà thuốc bán thuốc Molnupiravir kèm các thuốc hỗ trợ điều trị Covid-19 cho bệnh nhân tự điều trị tại nhà. Ảnh: HOÀNG HÙNG

Mua Molnupiravir phải kèm… thuốc hỗ trợ

Theo quy định của Bộ Y tế, việc mua và sử dụng thuốc Molnupiravir điều trị phải có giấy chứng nhận là F0, hoặc có đơn của bác sĩ. Tuy nhiên, theo ghi nhận, có nơi buộc cần toa, nhưng nhiều nơi vẫn thản nhiên bán. Tại một nhà thuốc Pharmacity trên đường Bùi Thị Xuân, quận 1 (TPHCM), nhiều người đến mua thuốc không mang theo toa của bác sĩ, đều nhận được cái lắc đầu của nhân viên. Chị Hồng Anh, ngụ quận 3 (TPHCM), cho biết, cha mẹ ở quê mắc Covid-19 nên chị tìm mua thuốc gửi về, nhưng đi rất nhiều cửa hàng đều không mua được. “Thực sự, tôi rất lo lắng, đi đâu cũng hỏi giấy xác nhận F0 và đơn thuốc, trong khi tôi đã trình bày đủ lý do, giờ về quê lấy giấy xác nhận của ông bà rồi lại lên thành phố mua, không biết có được hay không nữa”, chị Hồng Anh rầu rĩ.

Trong khi các hệ thống nhà thuốc lớn nghiêm ngặt buộc phải có đơn khi mua thuốc, thì tại một số quầy thuốc nhỏ lẻ sẵn sàng bán không đơn cho người có nhu cầu. Trong vai một người mắc Covid-19, phóng viên liên hệ một nhà thuốc trên địa bàn quận Tân Phú (TPHCM) để mua Molnupiravir. Sau một hồi giới thiệu, nhân viên hỏi các triệu chứng khi mắc và bán thuốc Molnupiravir do Công ty CP Dược phẩm Boston Việt Nam sản xuất với giá 270.000 đồng/hộp. Đặc biệt, nhà thuốc này chỉ bán Molnupiravir kèm các thuốc hỗ trợ điều trị F0 khác, với giá hơn 500.000 đồng cho 7 loại, uống trong 5 ngày. Khi phóng viên thắc mắc là chỉ có nhu cầu mua thuốc Molnupiravir vì ở nhà đã có gói thuốc A, B của Bộ Y tế thì nhân viên từ chối bán.

Còn tại Hà Nội, ngay sau khi thuốc Molnupiravir được phép bán ra thị trường đã được rất nhiều người tìm mua. Tại hiệu thuốc Q.A gần Trung tâm Dược phẩm Hapulico (ở phố Vũ Trọng Phụng), quan sát của phóng viên trong khoảng 10 người vào mua các loại thuốc hạ sốt, giảm ho, vitamin thì có tới quá nửa hỏi mua thêm thuốc Molnupiravir dù không có đơn của bác sĩ. Một số chủ quầy thuốc cho biết, sau khi thuốc Molnupiravir nội được cấp phép lưu hành thì lượng người tìm mua tăng đột biến, nhưng hầu hết là mua để dự trữ, dự phòng. Chị Nguyễn Thị Minh (ở Quan Nhân, Hà Nội) cho biết: “Gia đình tôi chưa ai bị Covid-19, nhưng bạn bè và hàng xóm có nhiều người mắc nên tôi rất muốn mua được vài hộp Molnupiravir để sẵn trong nhà, phòng khi gia đình có người mắc thì có thuốc uống luôn, chứ chờ y tế phường cấp thuốc e rằng quá muộn”.

Sử dụng phải đúng chỉ định

Tại cuộc họp báo của Ban Chỉ đạo phòng chống dịch Covid-19 và phục hồi kinh tế TPHCM chiều 28-2, trả lời câu hỏi của phóng viên liên quan việc có thông tin cho rằng, chỉ cần cung cấp video test nhanh dương tính nhà thuốc sẽ bán thuốc Molnupiravir, bà Nguyễn Thị Huỳnh Mai cho biết, Sở Y tế sẽ kiểm tra và nhắc nhở. “Việc mua thuốc Molnupiravir vẫn đang chờ hướng dẫn của Bộ Y tế, đây là bước cuối cùng và là cơ sở pháp lý để các cửa hàng thuốc tây bán thuốc điều trị Covid-19 cho F0 đúng chỉ định”, bà Huỳnh Mai khẳng định và cho biết, thuốc kháng virus Molnupiravir bắt buộc phải có kê đơn của bác sĩ. Các bác sĩ bán thuốc phải có chứng chỉ hành nghề, trong trường hợp đặc biệt với bệnh thuộc nhóm A như Covid-19, luật cho phép các bác sĩ tại trạm y tế được phép kê toa dù chưa có chứng chỉ hành nghề.

Ngày 28-2, Bộ Y tế đã có Quyết định số 437/QĐ-BYT sửa đổi, bổ sung một số điểm của hướng dẫn chẩn đoán và điều trị Covid-19 trước đó. Trong phác đồ điều trị mới này, Bộ Y tế hướng dẫn nêu rõ thuốc Molnupiravir chỉ được sử dụng để điều trị Covid-19 nhẹ đến trung bình có ít nhất một yếu tố nguy cơ làm bệnh tiến triển nặng. Thuốc dùng trên bệnh nhân có thời gian khởi phát triệu chứng dưới 5 ngày, không sử dụng quá 5 ngày liên tiếp. Liều dùng 800mg/lần, uống 2 lần/ngày trong 5 ngày.

Đáng chú ý, Bộ Y tế nhấn mạnh không dùng thuốc Molnupiravir cho người không có triệu chứng bệnh, cũng như không sử dụng để dự phòng sau hay trước phơi nhiễm hoặc khi không có triệu chứng. Trong hướng dẫn, Bộ Y tế bổ sung cho phép sử dụng thuốc Remdesivir cho trẻ em dưới 12 tuổi theo hướng dẫn chẩn đoán, điều trị Covid-19 ở trẻ em.

Nhộn nhịp mua bán trên mạng

Tại một diễn đàn trên mạng xã hội, chúng tôi đã nhận được nhiều lời mời mua thuốc Arbidol màu đỏ 200mg của Nga được bán với giá gần 3 triệu đồng/hộp. Theo chủ hàng, thuốc Arbidol có thể phòng, điều trị Covid-19, nếu là F0, uống 3-4 viên/ngày và chỉ 3 ngày là khỏi bệnh; còn để phòng bệnh, ngày uống 1 viên. Dược sĩ Hà Quang Tuyến, Trưởng khoa Dược, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, cho biết, Arbidol là thuốc kháng virus phổ rộng có thành phần là Umifenovir, được cấp phép sử dụng để dự phòng và điều trị cúm mùa tại Trung Quốc và Nga từ năm 2006. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu hiện tạm dừng Umifenovir do hiệu quả không cao, hoặc có nguy cơ gây tác dụng không mong muốn lớn hơn nhiều so với hiệu quả. “Mỗi thuốc kháng virus có chỉ định trên một số đối tượng bệnh nhân Covid-19 nhất định. Do vậy, việc dùng các thuốc kháng virus này cần đúng chỉ định của bác sĩ. Đồng thời trong quá trình sử dụng cũng cần giám sát cẩn thận các tác dụng phụ để tránh các rủi ro có thể xảy ra”, dược sĩ Hà Quang Tuyến khuyến cáo.

Liên hệ qua số điện thoại của một bài đăng trong hội nhóm mua bán thuốc điều trị Covid-19, với nội dung: “Nhà thuốc C.T đã có sẵn thuốc để phục vụ quý bệnh nhân trong mùa dịch”, phóng viên được báo giá thuốc Molnupiravir Stella 400mg có giá 300.000 đồng/hộp. Còn một tài khoản khác trên cùng diễn đàn cũng rao bán thuốc chữa Covid-19 loại Molnupiravir Stella 400mg không cần giấy xác nhận F0 với giá 600.000 đồng/hộp.