Từ điển kiến thức Việt Nam - Campuchia

Lần đầu tiên, Bộ Từ điển song ngữ Việt - Khmer, Khmer - Việt, một công trình rất quan trọng đã thực hiện thành công, được Bộ Giáo dục - Đào tạo (GD-ĐT) đánh giá cao và đã  thông qua nghiệm thu.

Đây là công trình do Chính phủ giao cho Bộ GD-ĐT chủ trì, Trường Đại học Trà Vinh được giao thực hiện; chủ nhiệm đề tài là PGS.TS Phạm Tiết Khánh, Hiệu trưởng Trường Đại học Trà Vinh.

Lợi ích thiết thực

Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Bùi Văn Ga, Chủ tịch hội đồng nghiệm thu dự án nhận xét (vào tháng 10-2017): “Bộ từ điển song ngữ Việt - Khmer, Khmer - Việt là công trình góp phần vào dịp kỷ niệm 45 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Campuchia, cũng như thể hiện tinh thần trách nhiệm của Trường Đại học Trà Vinh khi đã hoàn thành vượt mốc thời gian được giao. Bộ từ điển đạt yêu cầu đề ra với 2 bản thảo từ điển có tổng cộng khoảng 84.000 từ. Ngoài phiên bản giấy, bộ từ điển còn có trên các hệ điều hành IOS, Android...

Bộ từ điển song ngữ Việt - Khmer, Khmer - Việt sẽ là công cụ hữu ích giúp người dân tộc Khmer, cũng như người dân Campuchia trang bị vốn từ vựng tiếng Việt và hiểu tiếng Việt ở các khía cạnh nghe, nói, đọc, viết; đồng thời giúp người Việt củng cố khả năng sử dụng tiếng Việt nhưng vẫn có thể tiếp xúc với chữ viết Khmer, giúp cho việc giáo dục song ngữ ở vùng có đông đồng bào dân tộc Khmer…

PGS.TS Phạm Tiết Khánh,
Hiệu trưởng Trường ĐH Trà Vinh

Để hoàn thành bộ từ điển này, Trường Đại học Trà Vinh đã mời nhóm chuyên gia Campuchia (từ Bộ Giáo dục, Bộ Thanh niên và thể thao Campuchia; Viện Hàn lâm khoa học Campuchia) đến thẩm định, kiểm tra lại đầu mục từ, chỉnh sửa nội dung đối dịch, cấu trúc vĩ mô và vi mô của bản thảo bộ từ điển này.

Sau đó, nhóm chuyên gia Campuchia cùng làm việc, thảo luận với nhóm chuyên gia trong nước về các nội dung cần chỉnh sửa của bộ từ điển. Phía Việt Nam qua nhiều chuyên đề và hội thảo khoa học, dự án xây dựng bộ từ điển được các chuyên gia trong nước thẩm định bản thảo và được tổ chức nghiệm thu cơ sở vào cuối tháng 5-2017 với kết quả “đạt yêu cầu”. 

Từ điển kiến thức Việt Nam - Campuchia ảnh 1 Hội đồng nghiệm thu biên soạn Bộ từ điển song ngữ Việt-Khmer, Khmer-Việt

PGS.TS Nguyễn Sỹ Tuấn, thành viên hội đồng nghiệm thu, cho biết: “Dự án được tổ chức thực hiện bài bản, tập hợp nhiều chuyên gia am hiểu song ngữ Việt và Khmer tham gia. Việc triển khai dự án rất khoa học, đạt chuẩn biên soạn của từ điển hiện đại. Mục tiêu của dự án thiết thực, đáp ứng nhu cầu của học sinh, sinh viên học ngôn ngữ Việt và Khmer; đặc biệt khoảng 1,4 triệu người Khmer Nam bộ. Quy trình biên soạn từ điển tiếp cận phương pháp hiện đại, đảm bảo số lượng và chất lượng của dự án. Ngoài ra, dự án còn có tính mới là thêm những từ ngữ về lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, khoa học kỹ thuật...” .

Công trình ý nghĩa

Bà Thạch Thị Dân, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Trà Vinh, cho biết: “Dự án bao gồm 4 quyển báo cáo chuyên đề nghiên cứu; 3 quyển kỷ yếu hội thảo khoa học; 3 bài báo khoa học trên tạp chí khoa học; 2 bản thảo từ điển song ngữ Việt - Khmer, Khmer - Việt, với 84.000 mục từ; 3 phiên bản từ điển số Việt - Khmer, Khmer - Việt, gồm: Từ điển sử dụng trên điện thoại, máy tính bảng; từ điển online (cài tạm thời trên trang web của Trường Đại học Trà Vinh); từ điển cài trên máy tính (đĩa CD)… Đây là bộ từ điển được ứng dụng đa dạng trên các phương tiện”. 

Từ điển kiến thức Việt Nam - Campuchia ảnh 2 Bộ từ điển song ngữ Việt-Khmer, Khmer-Việt

Cũng theo bà Thạch Thị Dân, năm 2014, khi triển khai dự án, nhóm biên soạn bộ từ điển đã nỗ lực hết mình, tập hợp toàn bộ nguồn lực, các nhà khoa học,  chuyên gia nghiên cứu về ngôn ngữ, các kỹ thuật viên, lập trình viên, các sư sãi tại các chùa... làm việc rất trách nhiệm, tậm tâm, ngày đêm, để cho ra sản phẩm đạt yêu cầu và hoàn thành đúng tiến độ.

Song song đó, Trường Đại học Trà Vinh còn tổ chức nhiều cuộc hội thảo tập hợp các nhà khoa học, nhà nghiên cứu để thảo luận, lấy ý kiến và đưa ra các giải pháp mang tính khoa học, nhằm biên soạn từ điển đạt hiệu quả, mang tính chuẩn mực và độ chính xác cao. Việc thực hiện dự án cũng nhằm bảo tồn, phát huy tiếng Việt và tiếng Khmer, góp phần thực hiện đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước đối với tiếng nói, chữ viết của các dân tộc thiểu số Việt Nam. 

Đánh giá tổng quát dự án, PGS.TS Phạm Tiết Khánh, Hiệu trưởng Trường Đại học Trà Vinh (chủ nhiệm đề tài) cho biết: Thực tế cho thấy những năm gần đây, Việt Nam và Campuchia thường xuyên thực hiện các chương trình trao đổi, giao lưu giữa các cơ sở giáo dục, nghiên cứu khoa học; trao đổi với lưu học sinh, sinh viên…

Do đó, nhu cầu giao tiếp song ngữ cũng như trong nghiên cứu chuyên sâu ngôn ngữ Việt và Khmer rất cao. Trong khi đó các công cụ hỗ trợ, các giáo trình học tập, cũng như tài liệu tham khảo còn hạn chế. Vì vậy khi bộ từ điển song ngữ Việt - Khmer, Khmer - Việt ra đời sẽ giúp ích cho sinh viên Campuchia cũng như sinh viên Việt Nam dễ dàng tiếp cận tiếng Việt hoặc tiếng Khmer khi học tập, nghiên cứu tại các viện, trường đại học tại Việt Nam hoặc Campuchia.

Đặc biệt, bộ từ điển song ngữ Việt - Khmer, Khmer - Việt phiên bản số sử dụng trên các thiết bị công nghệ như laptop, máy tính bảng, điện thoại thông minh… sẽ giúp người sử dụng từ điển tra cứu tiện lợi, không phụ thuộc không gian, thời gian; trang bị vốn ngôn ngữ “bỏ túi” cho người dân 2 nước Việt Nam và Campuchia dễ dàng trong việc giao thương, buôn bán,  nhất là người dân sinh sống ở những vùng biên giới của 2 quốc gia… 

Đại học Trà Vinh là trường đại học công lập, được Bộ GD-ĐT cho phép tuyển sinh trên toàn quốc với 7 ngành trình độ tiến sĩ, 21 ngành trình độ thạc sĩ, 47 ngành trình độ đại học. Tổng cục Dạy nghề thuộc Bộ LĐ-TB-XH, cấp phép tuyển sinh 19 ngành trình độ cao đẳng. Các lĩnh vực đào tạo của trường gồm: Nông nghiệp - Thủy sản, Kỹ thuật - Công nghệ, Khoa học sức khỏe, Ngoại ngữ, Ngôn ngữ - Văn hóa- Nghệ thuật Khmer Nam bộ, Kinh tế - Luật, Hóa học Ứng dụng, Sư phạm, Quản lý Nhà nước, Quản trị văn phòng & Du lịch, Chính trị học, Khoa học cơ bản, Dự bị đại học.

Tin cùng chuyên mục