Giải quyết ngập và triều cường
Hiện nay hệ thống tiêu thoát nước tại TPHCM đã khá cũ kỹ, chắp vá; hệ thống quản lý và cải thiện hệ thống cống chưa đồng bộ và không khoa học. TPHCM nằm ở vùng trũng thấp của khu vực Đông Nam bộ, nơi tập trung nhiều cửa sông lớn thuộc hệ thống sông Đồng Nai, lại sát với biển nên luôn chịu sự ảnh hưởng biến động từ dòng chảy của sông và triều cường từ biển; 60% đất đai có cao trình thấp dưới 2m, cao trình ở vùng trũng chỉ từ 0 - 5m nên luôn chịu sự ảnh hưởng trực tiếp và gián tiếp của triều cường. 8% diện tích là sông ngòi, kênh rạch khiến thủy triều dễ dàng ảnh hưởng và gây ngập nước.
Diễn biến thời tiết ngày càng cực đoan, xuất hiện nhiều cơn mưa lớn, kéo dài, trong khi cống rãnh thường xuyên bị tắc do rác thải sinh hoạt, dẫn đến việc ngập nặng các con đường trong thành phố. Hiện nay, ngập úng trong thành phố là do nguyên nhân mưa lớn và triều cao từ biển.
Vì vậy, dự án chống ngập trị giá 10.000 tỷ đồng khi hoàn thành sẽ giúp TPHCM kiểm soát được triều cường và chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu cho vùng diện tích 570km2 với khoảng 6,5 triệu dân thuộc khu vực trung tâm TPHCM và phía bờ hữu sông Sài Gòn. Các hạng mục của dự án triển khai tại 4 quận và 2 huyện gồm: quận 1, quận 4, quận 7, quận 8 và huyện Nhà Bè, Bình Chánh. Khi hoàn thành, dự án còn chủ động điều tiết hạ thấp mực nước trong các kênh rạch nhằm cải thiện khả năng tiêu thoát nước đô thị thông qua hệ thống trạm bơm đặt tại các cống kiểm soát triều; hỗ trợ trữ nước mưa khi có mưa kết hợp với triều cường; góp phần cải tạo cảnh quan và môi trường nước trong khu vực dự án; khống chế mực nước cao nhất phía thượng lưu các cống lớn không cao hơn +1.0m và mực nước cao nhất trên các kênh trục chính ở khu vực trung tâm (cầu Chữ Y, Tân Hóa - Lò Gốm…) không vượt quá +1.3m, đồng thời cải thiện khả năng tiêu thoát nước chống ngập do mưa của hệ thống tuyến cống cấp 1.
Việc này được thực hiện bằng các cửa van ngăn triều đặt tại các cửa kênh rạch kết nối với sông Sài Gòn và các trạm hỗ trợ bơm nước từ trong nội đồng ra sông khi có mưa lớn kết hợp triều cao.
Tăng tốc hoàn thành trong năm nay
Theo ông Nguyễn Tâm Tiến, Tổng Giám đốc Tập đoàn Trung Nam (cũng là nhà đầu tư), dự án đã đạt khoảng 76% khối lượng thi công. Hiện tại cống Tân Thuận đang thi công đổ bê tông âu thuyền và đóng cọc, lắp ván khuôn, dựng cốt thép bến neo quận 7. Ông Tiến cho biết, kể từ khi dự án khởi động lại sau Tết Nguyên đán 2019, UBND TPHCM đã quan tâm giải quyết nhiều khó khăn vướng mắc cho nhà đầu tư. Tuy nhiên, đến nay nhiều quận huyện vẫn chưa hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng.Toàn bộ dự án có 229 hộ gia đình và 26 tổ chức bị ảnh hưởng, đến nay còn 92 hộ và 3 tổ chức chưa bàn giao mặt bằng. “Nếu các quận huyện kịp bàn giao mặt bằng cho nhà thầu thi công trước ngày 30-6, chúng tôi sẽ nỗ lực hoàn thành dự án vào cuối năm nay hoặc chậm nhất vào quý 1-2020”, ông Tiến khẳng định.
Phó Chủ tịch UBND TPHCM Trần Vĩnh Tuyến cho biết: “Hiện nay các quận huyện đã cam kết đến ngày 30-6 sẽ cơ bản bàn giao mặt bằng cho đơn vị thi công. Để đảm bảo tiến độ đề ra, hiện nay, hàng tuần lãnh đạo thành phố và các quận huyện đều họp để kịp thời tháo gỡ các khó khăn. UBND TP cũng sẽ làm việc với phía ngân hàng để tái cấp vốn cho dự án”.
Về phía chủ đầu tư cũng cam kết sẵn sàng nguồn vốn cho công tác đền bù giải phóng mặt bằng. Ngoài ra, chủ đầu tư cũng đề nghị với lãnh đạo TPHCM cho phép được tiếp tục quản lý, vận hành dự án khi dự án hoàn thành.
Được biết dự án chống ngập 10.000 tỷ đồng động thổ vào tháng 6-2016, nhưng do gặp một số vướng mắc nên dự án tạm ngừng thi công 10 tháng và hiện đã triển khai thi công trở lại các hạng mục công trình.
