Nhiều sai phạm trong chuyển đổi nhà đất có vị trí đắc địa tại Hà Nội giai đoạn 2003-2016

Ngày 26-7, Thanh tra Chính phủ (TTCP) có kết luận thanh tra về một số dự án đầu tư xây dựng từ nguồn vốn ngân sách, nguồn vốn vay; việc chuyển đổi, chuyển nhượng nhà đất của cơ quan nhà nước, doanh nghiệp nhà nước, nhà đất có vị trí đắc địa tại TP Hà Nội, giai đoạn 2003-2016. Trong đó, TTCP chỉ ra nhiều sai phạm tại hơn 30 dự án.

Trong các dự án, nhiều vi phạm về đấu thầu, lựa chọn nhà thầu như dự án: 31 Láng Hạ; 378 Minh Khai (vi phạm do doanh nghiệp không tổ chức đấu giá lựa chọn nhà đầu tư, tự thỏa thuận theo hình thức hỗ trợ) hay như các dự án: số 1 Phùng Chí Kiên; 365A Minh Khai; 167 Thụy Khuê; 69 Vũ Trọng Phụng; 47 Nguyễn Tuân; 108 Nguyễn Trãi; 44 Yên Phụ; 430 Cầu Am… Đặc biệt, dự án tại lô đất C3 (Khu đô thị Trung Hòa Nhân Chính) -  là khu đất sạch đã có hạ tầng được xây dựng bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước - nhưng năm 2009 UBND TP Hà Nội thu hồi và giao cho chủ đầu tư thực hiện dự án không qua hình thức đấu giá.

Theo TTCP, việc pháp luật không có quy định xác định lợi thế thương mại đối với giá trị quyền sử dụng đất và đấu giá khi lựa chọn nhà đầu tư liên doanh, liên kết để chuyển mục đích sử dụng đất thực hiện dự án là những sơ hở chính gây thất thoát ngân sách nhà nước trong quá trình chuyển mục đích sử dụng đất và thực hiện dự án ở những vị trí đắc địa.

Trong số 38 dự án trên địa bàn, qua thanh tra có 4 dự án chậm đưa vào sử dụng so với tiến độ quy định nhưng thành phố lại xác định chỉ có 1 dự án “chậm tiến độ” với số tiền 13 tỷ đồng (dự án 47 Nguyễn Tuân), làm thất thoát lớn tài sản của Nhà nước. Trong quá trình thanh tra, TTCP tạm tính số tiền sử dụng đất phải nộp của 30/38 dự án là hơn 1.400 tỷ đồng. Đặc biệt, qua kiểm tra 38 dự án tại thời điểm thanh tra phát hiện 8 dự án còn nợ đọng tiền sử dụng đất, tiền thuê đất và tiền chậm nộp là hơn 1.900 tỷ đồng.

Từ phát hiện của đoàn thanh tra, các chủ đầu tư đã nộp lại hơn 1.100 tỷ đồng. TTCP khẳng định, các vi phạm trên trách nhiệm thuộc về UBND TP Hà Nội và Cục Thuế TP Hà Nội. Trong quá trình thanh tra các dự án, TTCP còn phát hiện sai phạm về tài chính trong chuyển mục đích sử dụng đất tại nhiều dự án.

Tổng số tiền sai phạm phát hiện gần 4.000 tỷ đồng. Cùng với đó, TTCP còn phát hiện sai phạm trong công tác quản lý, đầu tư xây dựng với một số dự án từ nguồn vốn ngân sách nhà nước, như dự án cải tạo, nâng cấp quốc lộ 1A đoạn cầu Chui - cầu Đuống (quận Long Biên); tuyến đường Lê Trọng Tấn; nâng cấp quốc lộ 1A đoạn Văn Điển - Ngọc Hồi…

Từ những sai phạm trên, TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao TP Hà Nội có biện pháp khắc phục những tồn tại, thiếu sót, vi phạm trong công tác quản lý đầu tư xây dựng và quản lý sử dụng đất; giao Bộ TN-MT chủ trì, phối hợp để thu hồi số tiền hơn 1.400 tỷ đồng nợ đọng của các dự án; kiến nghị, giao Chủ tịch UBND TP Hà Nội xử lý và thu hồi về ngân sách hơn 900 tỷ đồng tiền thuê đất, sử dụng đất, tiền chậm nộp tiền sử dụng đất, tiền thuế thu nhập doanh nghiệp đối với một số dự án vi phạm.

Về hiệu quả đầu tư hợp phần I dự án xe buýt nhanh BRT, TTCP kết luận, việc đầu tư chưa đồng bộ, chưa tạo ra các lợi ích nhằm khuyến khích người dân chuyển từ phương tiện cá nhân sang sử dụng phương tiện vận tải công cộng. Đặc biệt, công tác thẩm định, phê duyệt dự toán và nghiệm thu thanh toán các gói thầu không đúng quy định; xây dựng đơn giá sai lệch với thực tế; khối lượng thi công đưa vào dự toán và điều chỉnh trượt giá không đúng ở một số hạng mục công trình. Qua đó, số tiền sai phạm bị phát hiện là hơn 87,6 tỷ đồng.

Tin cùng chuyên mục