Mỗi người dân là một chiến sĩ chống giặc lửa

PHÓNG VIÊN: Ý thức người dân về PCCC đã nâng lên rõ rệt. Vậy tình hình cháy nổ trên địa bàn TPHCM thời gian qua có chuyển biến tích cực hơn không, thưa ông?

Thượng tá HUỲNH QUANG TÂM: Những năm qua công tác PCCC trên địa bàn thành phố đã có chuyển biến và đạt nhiều kết quả tích cực. Tuy nhiên, tình hình cháy nổ vẫn diễn biến phức tạp, nhiều vụ cháy đã gây thiệt hại không nhỏ về người và tài sản của nhân dân. Thống kê chỉ trong 6 tháng đầu năm 2019, trên địa bàn xảy ra 285 vụ việc liên quan cháy nổ và cứu nạn, cứu hộ. Lực lượng Cảnh sát PCCC-CNCH đã trực tiếp cứu chữa 187 vụ cháy nổ; tổ chức cứu nạn, cứu hộ 98 tai nạn, sự cố. Đồng thời đã hướng dẫn cho khoảng 100 người tự thoát nạn trong đám cháy, trực tiếp cứu được 70 người, tìm được 17 thi thể nạn nhân trong các vụ tai nạn, bảo vệ được khoảng hơn 4.000m2 diện tích nhà xưởng, nhà kho, cùng nhiều căn nhà, công trình, ước tính thành tiền là hàng chục tỷ đồng. 

Theo ông, nguyên nhân cháy nổ chủ yếu là do đâu, loại hình nào xảy ra cháy nhiều nhất?

Loại hình xảy ra chủ yếu là nhà ở đơn lẻ (chiếm 78/187 vụ), với nguyên nhân gây cháy phổ biến nhất là do sự cố các hệ thống - thiết bị điện (chiếm 58/79 vụ cháy đã xác định nguyên nhân).  

Bên cạnh đó, số vụ cháy lớn, cháy gây thiệt hại nghiêm trọng (chiếm 9/187 vụ) vẫn tập trung chủ yếu tại các công ty TNHH và doanh nghiệp tư nhân, cơ sở kinh doanh dịch vụ - sản xuất hàng hóa. Do đây là loại hình cơ sở thường xuyên tập trung nhiều nguyên liệu, hàng hóa thành phẩm, máy móc tài sản, cho thấy nguy cơ cháy gây chết người và gây thiệt hại nghiêm trọng về tài sản vẫn luôn tiềm ẩn cao. 

Một số cơ sở sản xuất kinh doanh, chuyển đổi công năng sử dụng công trình, làm tăng thêm nhiều phụ tải mà không kịp thời cải tạo nâng cấp hệ thống dây dẫn, thiết bị bảo vệ, tăng cường các điều kiện an toàn về điện, chính là nguyên nhân dẫn đến hiện tượng quá tải gây ra cháy. 

Bên cạnh đó, vấn đề biến đổi khí hậu ảnh hưởng trực tiếp và rõ rệt đến nước ta, trong đó có TPHCM. Thời tiết chuyển tiếp liên tục, giao mùa giữa nắng nóng, hanh khô và mưa, bão là một trong những nguyên nhân khiến cho hệ thống, thiết bị điện ngoài trời dễ bị hư hỏng lớp vỏ cách điện, dẫn đến tình trạng chạm, chập điện có khả năng lan truyền theo đường dây dẫn điện sang hệ thống, thiết bị điện sinh hoạt, sản xuất của các gia đình, cơ sở - doanh nghiệp. Ngoài ra, tình hình giao thông tại thành phố còn phức tạp, việc di chuyển đến đám cháy của lực lượng chữa cháy chuyên nghiệp thường bị hạn chế, mất nhiều thời gian để đến được hiện trường vụ cháy. Bên cạnh các khu đô thị mở rộng, các khu dân cư mới còn nhiều khu vực tập trung đông dân cư trong các hẻm, kiến trúc nhà cửa từ xưa để lại mà chưa được cải tạo xây dựng để tạo lối thoát hiểm theo quy định của Luật PCCC. Nhiều khu chung cư xuống cấp, nhiều nhà liền kề mặt phố kết hợp vừa làm nhà ở vừa kinh doanh tiềm ẩn những nguy cơ cháy nổ cao. Lực lượng PCCC ở cơ sở tuy được thành lập nhưng còn yếu. Đây chính là những nguyên nhân khiến tình hình cháy nổ còn diễn biến rất phức tạp.

Ông đánh giá thế nào về sự phát triển của phong trào toàn dân PCCC ở TPHCM trong những năm qua?

Chúng tôi luôn xác định công tác PCCC muốn thực hiện có hiệu quả thì phải có sự tham gia tích cực của nhân dân, người lao động, người đứng đầu cơ sở, của cả hệ thống chính trị. Vì vậy, chúng tôi luôn đặt vấn đề phải tập trung xây dựng phong trào toàn dân tham gia PCCC phát triển sâu rộng trên địa bàn thành phố. Đến nay, phong trào chuyển biến rất rõ rệt, đã xây dựng được nhiều cụm dân cư tự quản về “An ninh trật tự và PCCC”, khu dân cư an toàn về PCCC. Nhiều người và hộ dân cũng như các chủ cơ sở đã tự trang bị các thiết bị PCCC. Nhiều mô hình chợ kiểu mẫu an toàn về PCCC; trường học an toàn về PCCC được triển khai làm điểm theo diện rộng, mang lại các kết quả tích cực. Trên địa bàn thành phố, hiện lập đủ 1.991 đội dân phòng trên 1.991 khu phố, ấp, với tổng số 21.461 đội viên, gồm nhiều thành phần nghề nghiệp khác nhau. Thành phố cũng đã thành lập 41.461 đội PCCC cơ sở với 305.038 đội viên. Đáng nói, lực lượng PCCC tại chỗ đã kịp thời xử lý 4.650/6.245 sự cố về cháy, chiếm tỷ lệ gần 75% trên tổng số các sự cố về cháy trên địa bàn thành phố. Phối hợp tham gia chữa cháy 1.595 vụ với lực lượng Cảnh sát PCCC. Đây là bước tiến lớn về phong trào toàn dân PCCC ở TPHCM mà chúng tôi luôn ghi nhận và tìm cách phát huy hơn nữa.

Theo ông, cần làm gì để đẩy mạnh hơn nữa phong trào toàn dân PCCC?

Để công tác PCCC ở địa phương từng bước đi vào nền nếp và hiệu quả, nếu chỉ có lực lượng Cảnh sát PCCC chắc chắn sẽ rất khó thực hiện, nên đòi hỏi các cấp, các ngành và mọi tầng lớp nhân dân phải vào cuộc. Thời gian qua, Phòng PC07 đã tổ chức triển khai thực hiện Chỉ thị số 12/CT-UBND ngày 11-9-2017 của UBND TPHCM về việc tăng cường trách nhiệm đảm bảo an toàn PCCC đối với nhà ở kết hợp kinh doanh, sản xuất trên địa bàn thành phố và Chỉ thị số 32/CT-TTg ngày 5-12-2018 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường công tác PCCC tại khu dân cư. Trong đó, đơn vị tập trung xây dựng và ban hành quy định về đảm bảo an toàn PCCC đối với nhà ở hộ gia đình và nhà ở kết hợp kinh doanh, sản xuất; tổ chức tập huấn và triển khai thực hiện ngay sau khi ban hành quy định trên. Trong đó quy định rõ về trách nhiệm trong công tác quản lý nhà nước về PCCC của các sở ban ngành có liên quan và các tổ chức chính trị - xã hội của địa phương. 

Ngoài ra, đơn vị còn tích cực triển khai công tác tuyên truyền với nhiều hình thức đa dạng, phong phú để người dân thực sự thấm nhuần ý thức trong việc chấp hành các quy định về PCCC; hướng dẫn cho người dân tự kiểm tra, tự thực tập phương án PCCC ở hộ gia đình, ở cơ sở, cơ quan mình, tích cực tham gia phong trào toàn dân PCCC trên địa bàn TPHCM. Và cuối cùng, tôi xin nhấn mạnh rằng, tất cả chúng ta, mỗi người dân hãy là một chiến sĩ trên mặt trận phòng chống “giặc lửa”, luôn chủ động tự phòng ngừa, nhanh chóng và kịp thời. Chính sự tự giác tham gia hăng hái, nhiệt tình và đầy ý thức trách nhiệm của các đoàn thể quần chúng nhân dân sẽ góp phần rất lớn trong công tác PCCC.

TPHCM đang xây dựng đề án đô thị thông minh. Ngành PCCC đã có ứng dụng các công nghệ mới nào trong việc cảnh báo sớm hay định vị được điểm cháy “chính” ở các vụ cháy để cứu hộ kịp thời, chính xác?

Thực hiện chỉ đạo của UBND TPHCM về việc đồng ý lắp đặt hệ thống cảnh báo cháy nhanh tại Trung tâm Thông tin chỉ huy của Phòng Cảnh sát PCCC-CNCH Công an TPHCM, hiện nay tại Trung tâm Thông tin chỉ huy đang lắp đặt 3 trung tâm cảnh báo cháy nhanh, gồm: hệ thống cảnh báo cháy nhanh Gsafe, hệ thống cảnh báo cháy nhanh Eltrok và hệ thống cảnh báo cháy nhanh 3S. Mục đích lắp đặt là kết nối các tín hiệu báo động, tin cảnh báo cháy từ các cơ sở với trung tâm thông tin chỉ huy. Khi có cháy xảy ra, những thông tin, dữ liệu của cơ sở, dữ liệu giao thông, nguồn nước được hiển thị khá đầy đủ, giúp công tác chỉ huy điều hành chữa cháy được thuận lợi hơn. Hệ thống hoạt động liên tục 24/24 giờ, kể cả vào lúc ban đêm khi không có người tại nơi xảy ra cháy. 

Bên cạnh đó, hiện nay lực lượng cũng đã trang bị các camera tầm nhìn, robot phát hiện các điểm cháy, xác định người bị nạn; đang nghiên cứu và ứng dụng hệ thống camera thông minh phục vụ cho công tác chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ. Các trụ nước, nguồn nước chữa cháy trên địa bàn thành phố được số hóa và khi xảy ra cháy thì bản đồ số của hệ thống bố trí nguồn nước trên địa bàn thành phố sẽ truy cập kịp thời, giúp cho lực lượng tiếp cận nguồn nước một cách nhanh nhất. Đồng thời trên bản đồ cũng hiện lên hệ thống giao thông chỉ đường cho lực lượng tiếp cận điểm cháy chính xác và nhanh chóng.