Hỏi: Dưới thời phong kiến và thực dân, vùng đất Tây Nguyên được gọi là Hoàng triều cương thổ? Hoàng triều cương thổ nghĩa là gì? Tại sao chế độ Ngô Đình Diệm bãi bỏ cách gọi này?
Lê Quốc Vượng (Giáo viên Trường Chính trị tỉnh Bình Phước)
Hoàng triều là triều đại đang trị vì; cương thổ là vùng đất đai ở biên giới. Vậy Hoàng triều cương thổ là vùng đất đai ở biên giới, thuộc sự quản lý của triều đại đương thời. Cách gọi này áp dụng cho vùng Tây Nguyên, phía Tây lãnh thổ nước ta dưới thời phong kiến nhà Nguyễn.
Sau Cách mạng Tháng Tám, vua Bảo Đại chấp nhận thoái vị, nước chúng ta theo chế độ cộng hòa, với quốc hiệu Việt Nam dân chủ cộng hòa. Vậy cách gọi trên đã trở thành lỗi thời, nhưng sau đó, Bảo Đại trở lại nắm quyền ở một số vùng, trong đó có Tây Nguyên và tự xưng là quốc trưởng.
Năm 1954, Ngô Đình Diệm được Mỹ đưa về thay thế Bảo Đại. Diệm theo tổng thống chế, lập chế độ cộng hòa, lấy tên “nước” Việt Nam cộng hòa, không công nhận chế độ kiểu quân chủ của Bảo Đại. Vì vậy, Diệm cũng bãi bỏ tên gọi hoàng triều cương thổ vì không hợp với chế độ mới của Diệm.
PGS.TS.Lê Trung Hoa
