Đài Khí tượng - Thủy văn khu vực Nam bộ chỉ ra một đặc trưng mùa mưa bão tại TPHCM nói riêng và toàn miền Nam nói chung, là những cơn mưa chuyển mùa thường có khả năng kèm dông lốc, sấm sét và thậm chí mưa đá ở một vài nơi, do hệ quả của đặc trưng nền nhiệt độ cao, khô hanh kéo dài trước đó.
Một trong những mối lo ngại hàng đầu của người tham gia giao thông tại TP trong mùa mưa bão là nguy cơ cây xanh gãy đổ bất ngờ. Toàn địa bàn TP hiện có khoảng 130.000 cây xanh đường phố các loại và những sự cố cây xanh gãy đổ gây tai nạn, thậm chí tai nạn chết người, không phải là không có trong những mùa mưa qua. Một điều đáng chú ý khác là tình trạng cây xanh gãy đổ dường như xảy ra với tần suất ngày một nhiều hơn trong những năm gần đây. Các kỹ sư lâm nghiệp của Hiệp hội Cây xanh Việt Nam cho rằng, cây xanh gãy đổ nhiều trong mấy năm gần đây không phải là bất thường, mà là hệ quả tổng hợp của nhiều yếu tố, trong đó 2 nguyên nhân hàng đầu là biến đổi khí hậu và tác động từ quá trình phát triển đô thị hóa.
Do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu toàn cầu, tình hình thời tiết được dự báo sẽ có những diễn biến phức tạp, mưa dông gió bão xảy ra nhiều hơn, diễn biến phức tạp hơn cũng như cường độ nguy hiểm hơn. Trong khi đó, tác động phụ của đô thị hóa lên cây xanh đường phố lại có diện mạo khác. Sự xuất hiện nhiều tòa nhà cao tầng hơn lắm khi cũng là nguyên nhân. Bởi, chính các tòa cao tầng đã “buộc” gió phải luồn lách theo các luồng bắt buộc, thay vì có thể trải đều nếu không bị che chắn, và rồi chính các luồng gió bất đắc dĩ đó lại tạo ra sức gió mạnh hơn ở đầu ra.
Một biểu hiện khác khá phổ biến từ quá trình đô thị hóa là việc phát triển, chỉnh trang vỉa hè hoặc các hạng mục hạ tầng kỹ thuật đô thị đã vô tình xâm hại cách này cách khác đến hệ thống cây xanh đường phố. Còn nhớ cách đây vài năm, trong quá trình thi công vỉa hè, đơn vị thi công đã đào quá sát gốc cây, ở độ sâu 0,4m và chặt đứt rễ cây của 3 cây lim sét loại 2 đường kính 20-50cm và độ cao 6-12m trên đường Trương Định (đoạn thuộc phường 7 quận 3). Theo giới chuyên môn, khi rễ cây bị xâm hại, độ bám của cây sẽ suy yếu, cũng như cây dễ bị sâu bệnh hơn và hệ quả tiếp theo là cây dễ bị gãy đổ hơn. Biết rằng, phát triển đô thị là tốt nhưng cũng phải đảm bảo không làm ảnh hưởng đến hệ sinh thái. Chỉ có thể phát triển bền vững nếu hệ sinh thái không bị phá vỡ. Một trong những biện pháp để giữ gìn và duy trì ổn định hệ sinh thái là không đốn hạ hàng loạt cây xanh; còn khi cần đốn bỏ cây xanh vì phát triển đô thị thì phải đốn hạ từ từ, đồng thời đốn hạ phải đi liền thay thế cây mới.
Trên thực tế, hệ thống cây xanh là một bộ phận hợp thành của cấu trúc hạ tầng đô thị hiện đại thông qua vai trò tạo cảnh quan thiên nhiên, làm đẹp mỹ quan đường phố, cải thiện khí hậu và môi trường sống của cư dân thành thị. Sự hữu ích, cần thiết của mảng xanh đường phố là điều hiển nhiên, không có gì phải bàn cãi. Thế nhưng, sẽ tốt hơn nếu có sự thống nhất, đồng bộ khi thi công các hạng mục hạ tầng kỹ thuật đô thị, chỉnh trang vỉa hè. Và tốt nhất là đơn vị thi công, chủ đầu tư công trình có sự phối hợp nhịp nhàng với ngành cây xanh. Khi đó, những chuyện cây xanh bị chặt bớt rễ, bị làm lệch tán, bị mé nhánh không đúng cách chắc chắn sẽ không xảy ra, đồng nghĩa sinh trưởng, độ bền chắc và tuổi thọ của cây xanh đường phố cũng sẽ được bảo đảm hơn. Từ đó, nguy cơ gãy đổ cây xanh gây tai nạn cho người tham gia giao thông trên đường sẽ giảm thiểu đi rất nhiều.
