Giải Nobel Vật lý 2022: Tôn vinh các nghiên cứu về lĩnh vực lượng tử

Ngày 4-10, Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển công bố giải Nobel Vật lý năm 2022 trao cho 3 nhà khoa học Pháp, Mỹ, Áo về “các thí nghiệm với các photon ở trạng thái vướng mắc lượng tử, phá vỡ bất đẳng thức Bell và khoa học thông tin lượng tử tiên phong”.
Chân dung các nhà khoa học nhận giải Nobel Vật lý 2022 (từ trái qua): Alain Aspect, John F. Clauser và Anton Zeilinger
Chân dung các nhà khoa học nhận giải Nobel Vật lý 2022 (từ trái qua): Alain Aspect, John F. Clauser và Anton Zeilinger

3 nhà khoa học gồm Alain Aspect (75 tuổi), sinh ra tại Agen, Pháp. Ông nhận bằng tiến sĩ tại Đại học Paris-Sud năm 1983, hiện là giáo sư tại Đại học Paris-Saclay và Đại học Bách khoa Paris.

Người thứ hai là John F.Clauser (80 tuổi), sinh tại Pasadena, Mỹ. Ông nhận bằng tiến sĩ tại Đại học Columbia năm 1969, hiện là nhà vật lý nghiên cứu tại Công ty J.F. Clauser & Associates. Người thứ ba là Anton Zeilinger (77 tuổi), sinh tại Ried im Innkreis, Áo. Ông nhận bằng tiến sĩ tại Đại học Vienna năm 1971, hiện là giáo sư tại Đại học Vienna.

Theo trang Nobelprize.org, 3 chủ nhân của Nobel Vật lý 2022 từng thực hiện các thí nghiệm đột phá bằng cách sử dụng trạng thái vướng mắc lượng tử. Các thí nghiệm của họ đã phá vỡ bất đẳng thức Bell, do nhà vật lý lượng tử lừng danh John Stewart Bell đưa ra từ những năm 1960, cho thấy những tiềm năng ngoài dự đoán của cơ học lượng tử. John F.Clauser phát triển các ý tưởng của John Stewart Bell và đi đến một thí nghiệm thực tiễn.

Điều này đồng nghĩa cơ học lượng tử không thể bị thay thế bằng một lý thuyết sử dụng các biến ẩn. Một số lỗ hổng vẫn còn tồn tại sau thí nghiệm của John F.Clauser. Trong khi đó, Alain Aspect đã phát triển thiết lập này và giúp lấp kín một lỗ hổng quan trọng.

Với những công cụ tinh vi và hàng loạt thí nghiệm, Anton Zeilinger sử dụng các trạng thái vướng víu lượng tử. Nhóm nghiên cứu của ông đã chứng minh hiện tượng viễn tải lượng tử, giúp di chuyển trạng thái lượng tử từ một hạt này sang hạt khác ở khoảng cách xa.

Các kết quả của 3 nhà khoa học mở đường cho việc ứng dụng công nghệ mới và lĩnh vực nghiên cứu sâu rộng như máy tính lượng tử, mạng lượng tử và truyền thông lượng tử.

Tin cùng chuyên mục