Những thông tin thất thiệt, thiếu kiểm chứng mà các cá nhân trên đưa ra trên mạng xã hội đã gây tác động xấu đến dư luận nhất là khi họ đều là những người có lượng lớn người theo dõi trên mạng xã hội. Cũng vì thế, khi bị mời lên cơ quan chức năng, các nghệ sĩ đều nhanh chóng nhận lỗi, chấp nhận các xử lý theo quy định.
Việc tùy tiện đưa nội dung thiếu kiểm chứng… lên mạng xã hội như của 3 nghệ sĩ nói trên đang được kỳ vọng sẽ bị hạn chế và triệt tiêu khi Nghị định 15/2020/NĐ-CP về “xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, tần số vô tuyến điện, công nghệ thông tin và giao dịch điện tử” chính thức có hiệu lực.
Nghị định 15 do Chính phủ ban hành ngày 3-2-2020 (có hiệu lực từ 15-4-2020 thay thế Nghị định 174/2013/NĐ-CP) quy định rõ hơn về trách nhiệm sử dụng dịch vụ mạng xã hội so với Nghị định 174. Mức phạt tiền từ 20 - 30 triệu đồng được áp dụng đối với hành vi tiết lộ thông tin thuộc danh mục bí mật Nhà nước, bí mật đời tư của cá nhân và bí mật khác mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự. Ngoài phạt tiền, nghị định cũng quy định biện pháp khắc phục hậu quả là buộc gỡ bỏ thông tin sai sự thật, gây nhầm lẫn hoặc thông tin vi phạm pháp luật.
Các chế tài của Nghị định 15 cũng rất cụ thể, rõ ràng. Nếu kết quả xác minh của cơ quan chức năng cho thấy hành vi của những người này là đưa tin không đúng sự thật, thông tin bịa đặt, vu khống, tin đồn thất thiệt để thu lợi bất chính từ 50 triệu đồng đến dưới 200 triệu đồng hoặc gây thiệt hại từ 100 triệu đồng đến dưới 500 triệu đồng hoặc gây dư luận xấu làm giảm uy tín của cơ quan, tổ chức, cá nhân thì hành vi này đủ căn cứ để xử lý hình sự về tội đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông theo điều 288 Bộ luật Hình sự năm 2015, người vi phạm sẽ phải đối mặt với chế tài hình sự là phạt tiền từ 30 triệu đồng đến 200 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc bị phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm.
Đặc biệt, trong trường hợp đủ căn cứ xử lý hình sự nhưng người vi phạm cố tình trốn tránh, không hợp tác với cơ quan điều tra thì cơ quan điều tra sẽ khởi tố vụ án, khởi tố bị can và tiến hành lệnh truy nã theo quy định pháp luật. Trong trường hợp hành vi chưa đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự mà người vi phạm vẫn cố tình không hợp tác thì cơ quan chức năng căn cứ vào các thông tin, tài liệu thu thập được vẫn có thể xử phạt vi phạm hành chính theo quy định tại điểm a, khoản 3, điều 64 Nghị định 174/2013/NĐ-CP về xử phạt hành chính trong lĩnh vực bưu chính viễn thông, tần số vô tuyến điện với mức phạt có thể lên đến 30 triệu đồng.
Không chỉ kiểm soát chặt, xử phạt nghiêm những cá nhân đưa các thông tin thiếu kiểm chứng lên mạng, Nghị định 15 còn được kỳ vọng sẽ góp phần phòng chống những thông tin giả, sai lệch gây hoang mang dư luận trên mạng đang lan tràn hiện nay. Bởi trước nay, khi cơ quan chức năng xử lý những hành vi đăng tải thông tin thất thiệt trên mạng xã hội theo Nghị định 174 thường được cho là “nhẹ tay”, thiếu tính răn đe.
Trong tình hình dịch nCoV như hiện nay, việc đăng tải thông tin thất thiệt, tùy tiện, bịa đặt trên mạng xã hội... không chỉ gây những tác động xấu đến dư luận xã hội mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến việc phòng chống dịch của các cấp chính quyền. Chính vì vậy, chỉ trong vòng chưa đầy 1 tháng, các cơ quan chức năng đã triệu tập và xử phạt vi phạm hành chính hơn 170 đối tượng đưa thông tin sai sự thật, đồng thời yêu cầu gỡ bỏ thông tin sai trái, cam kết không tái phạm.
Với những quy định cụ thể, chặt chẽ hơn trong lĩnh vực bưu chính viễn thông, cụ thể là với Nghị định 15, hy vọng các cá nhân sử dụng mạng xã hội sẽ có trách nhiệm hơn đối với những phát ngôn trên mạng, hạn chế việc kích động, truyền bá tư tưởng độc hại, gây hoang mang cho người khác, và từ đó góp phần giúp môi trường mạng trở nên trong lành hơn.
