Đằng sau hệ thống camera giám sát

Theo đề án xây dựng hệ thống giám sát hình ảnh camera tập trung giai đoạn 2019-2025 của Sở Thông tin và Truyền thông TPHCM, trong 6 năm tới, toàn TPHCM sẽ trang bị hơn 10.000 camera giám sát, với tổng vốn đầu tư dự kiến khoảng 1.600 tỷ đồng.

TP Hà Nội cũng có kế hoạch năm 2019 lắp đặt hệ thống camera giám sát giao thông, an ninh trật tự trên địa bàn các quận, huyện, thị xã, bước đầu thí điểm tại quận Long Biên. TP Đà Nẵng đã đầu tư 2 hệ thống camera giám sát, với 1.840 camera, tổng kinh phí hơn 100 tỷ đồng. Tỉnh Sóc Trăng đã phê duyệt đề án lắp đặt camera tại 53 địa điểm trên địa bàn tỉnh cùng hệ thống trung tâm chỉ huy, giám sát, xử lý tương ứng, với tổng kinh phí hơn 164 tỷ đồng. Tỉnh Vĩnh Long vừa thông qua đề án lắp camera giám sát, với tổng kinh phí 200 tỷ đồng…

Việc lắp đặt camera giám sát đang được triển khai tại nhiều địa phương ở nước ta nhằm mục đích giám sát an ninh trật tự, giao thông, phục vụ công tác bảo vệ, điều tra phá án, qua đó giúp kéo giảm tội phạm, nâng cao ý thức và nâng cao chất lượng sống của cư dân đô thị.

Tại TPHCM, những năm gần đây, nhiều khu dân cư đã lắp đặt camera an ninh, có tổ chức trực giám sát quản lý hiệu quả. Một số quận đã lắp đặt hệ thống camera an ninh cho toàn bộ các phường tại những tuyến đường, địa bàn trọng điểm. Nhiều quận đã phối hợp với Công an TPHCM triển khai lắp đặt camera cố định tại một số địa bàn thường xảy ra nạn cướp giật, bán hàng rong, chặt chém du khách.

Nhờ có camera giám sát trên các tuyến đường đã giúp nhận dạng, theo dõi, khoanh vùng và truy bắt tội phạm, và xử lý phạt các trường hợp vi phạm luật giao thông trên đường; thiết thực tăng cường an ninh, an toàn cho người dân. 

Thực tế hầu như các đô thị ở các nước tiên tiến đều đã trang bị hệ thống camera giám sát, vận hành rất có hiệu quả, phản ứng nhanh trong việc bảo vệ an ninh trật tự và thực hiện phạt nguội qua hình ảnh trong việc kiểm soát an toàn giao thông. Như vậy, không cần phải bàn việc có cần thiết trang bị camera giám sát hay không, vấn đề là đầu tư thế nào cho hợp lý, hiệu quả, không lãng phí. Tuy nhiên, không phải khi đã trang bị camera giám sát là đảm bảo được an ninh trật tự. Nếu chạy theo phong trào mà chưa quan tâm đầy đủ các yếu tố kỹ thuật và biện pháp khai thác quản lý, chưa có các quy định pháp luật đồng bộ thì sẽ có nhiều bất cập, lãng phí. 

Do chưa có quy định cụ thể về tiêu chuẩn kỹ thuật đối với hệ thống camera, nên trong các năm qua có tình trạng tự phát trong việc đầu tư trang bị camera giám sát, trên cùng một tỉnh thành có nhiều hệ thống camera giám sát với các nguồn đầu tư và mục đích sử dụng khác nhau, dẫn đến chủng loại thiết bị, thông số, tính năng của camera thiếu đồng bộ. Cần nghiên cứu chọn quy chuẩn tiêu chuẩn kỹ thuật đối với hệ thống camera giám sát thống nhất trên cả nước. Sẽ rất lãng phí nếu mỗi tỉnh thành tự đầu tư trang bị hệ thống camera giám sát theo các tiêu chuẩn kỹ thuật khác nhau, gây khó khăn cho việc tích hợp và quản lý tập trung. Khi đã thống nhất quy chuẩn tiêu chuẩn kỹ thuật đối với hệ thống camera giám sát thì giá cả, chi phí đầu tư cũng minh bạch, phòng tránh phát sinh tiêu cực, kê giá bất hợp lý.

Bên cạnh đó, việc quản lý, giám sát, xử lý pháp luật qua hình ảnh ở nước ta còn khá mới mẻ, có nhiều tình huống chưa có đủ quy định pháp luật. Cùng với việc trang bị hệ thống camera giám sát, cần sớm có các quy định: quy định về việc phạt nguội, xử lý pháp luật qua hình ảnh camera giám sát; quy định việc lắp đặt và sử dụng hình ảnh camera giám sát như thế nào không xâm phạm đời tư; quy định về quyền truy cập vào hệ thống camera giám sát; quy định về việc phân cấp, phân quyền quản lý, phối hợp giữa các địa phương, ngành, sở trong việc tiếp nhận xử lý thông tin khẩn cấp; quy định trách nhiệm duy tu, vận hành, trực quản lý hệ thống camera giám sát…

Đã có những trường hợp dù địa bàn có lắp đặt camera giám sát từ trụ sở công an phường và chốt trực bảo vệ dân phố, nhưng hành vi phạm tội diễn ra ngay trước ống kính camera lại không bị phát hiện kịp thời vì người trực lơ là không theo dõi màn hình. Do vậy, để nâng cao hiệu quả của camera giám sát, cần lưu ý đảm bảo cả yếu tố kỹ thuật và con người. Người trực màn hình giám sát phải có ý thức trách nhiệm và nắm bắt được những kỹ năng cơ bản trong việc vận hành và bảo quản thiết bị; khi phát hiện hành vi tội phạm, phải thông báo ngay cho các chốt chặn phòng chống tội phạm để bắt, xử lý kịp thời.

Tin cùng chuyên mục