Cú hích kinh tế từ World Cup 2022

Ngày 20-11 tới, World Cup 2022 sẽ khai mạc tại Qatar. Đối với nước chủ nhà, sự kiện thể thao được mong đợi nhất hành tinh này là chiến lược nhằm nâng cấp cơ sở hạ tầng, qua đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế lâu dài.
Sân vận động 974 được xây từ 974 chiếc container
Sân vận động 974 được xây từ 974 chiếc container

Việc đăng cai World Cup 2022 được xem là một phần trong Tầm nhìn quốc gia Qatar 2030 (QNV 2030) - một sáng kiến của Chính phủ Qatar nhằm biến đổi quốc gia này thành một xã hội toàn cầu và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân. Kế hoạch phát triển quốc gia theo QNV 2030 bao gồm nhiều dự án trực tiếp gắn liền với World Cup 2022 và nhằm tăng khả năng bền vững sau giải đấu. Qatar đã xây dựng các cơ sở hạ tầng cần thiết để đón khoảng 1,2 triệu du khách trong một tháng diễn ra sự kiện này, tương đương 1/2 dân số nước này. Bên cạnh việc xây dựng các sân vận động hoành tráng, Qatar đã đưa vào sử dụng một hệ thống tàu điện ngầm hiện đại, mở rộng giao thông và xây dựng các quận mới trong thủ đô Doha. Ước tính, Qatar chi tổng cộng 200 tỷ USD cho các dự án này.

Nền kinh tế Qatar vốn chủ yếu dựa vào xuất khẩu nhiên liệu, là nước xuất khẩu khí tự nhiên lớn thứ 3 thế giới và một trong những nước xuất khẩu dầu mỏ hàng đầu thế giới. Dù các nguồn tài nguyên thiên nhiên đóng vai trò quan trọng vào sự thịnh vượng của Qatar, việc dựa vào xuất khẩu năng lượng cũng đối mặt với sự bấp bênh. Vì vậy, nước này đã chuyển hướng đến các mục tiêu tăng trưởng nền kinh tế không phụ thuộc vào năng lượng, với tham vọng trở thành một trung tâm về kinh doanh và du lịch của toàn khu vực. Đăng cai World Cup 2022 chính là “chìa khóa” để thực hiện các tham vọng này. Giải đấu sẽ giúp các lĩnh vực phi năng lượng quan trọng phát triển. Tăng trưởng bền vững của các lĩnh vực này sẽ là ưu tiên của Qatar sau khi World Cup kết thúc.

Bên cạnh đa dạng hóa nền kinh tế, Qatar cũng nhắm đến việc thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI). Tháng 6-2017, một liên minh các quốc gia Arab đã áp đặt một lệnh cấm vận ngoại giao và kinh tế đối với Qatar khiến dòng FDI vào nước này sụt giảm mạnh. Tháng 1-2021, các quốc gia thuộc Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh (GCC) đã ký tuyên bố Al Ula dỡ bỏ các lệnh cấm vận này. Tuy nhiên, các dòng FDI vẫn còn chững lại. Đăng cai World Cup có thể thúc đẩy sự phục hồi mạnh của FDI, nhất là sau khi thời gian qua nước này đã có nhiều biện pháp thu hút FDI. Theo đó, năm 2018, Qatar đã cho phép các nhà đầu tư nước ngoài sở hữu 100% vốn tại tất cả các lĩnh vực nhằm tạo điều kiện cho dòng FDI, đồng nghĩa với việc dỡ bỏ hoàn toàn giới hạn 49% áp dụng trước đó.

Năm 2020, Qatar thực thi đạo luật về Đối tác công - tư, cho phép các nhà đầu tư đồng sở hữu các tài sản hạ tầng được xây dựng theo thỏa thuận dài hạn. Qatar hy vọng các nhà đầu tư sẽ bị thu hút bởi sự phát triển hạ tầng, tăng trưởng kinh tế của nước này liên quan đến World Cup.

Dù có những thuận lợi tiềm năng nhờ World Cup, việc đăng cai các sự kiện thể thao quốc tế thường ít thu lời từ đầu tư. Các dự báo cho thấy nền kinh tế Qatar sẽ tăng trưởng 3,4% vào năm 2022 và 2023 nhờ cú hích World Cup, nhưng sau đó sẽ chậm lại, còn 1,7% vào năm 2024. Thách thức đặt ra là phải tận dụng các đầu tư hạ tầng lớn để đạt tăng trưởng GDP bền vững. Nước này dự định biến đổi các sân vận động lớn với sức chứa 40.000 người xuống còn 20.000 người để dành cho các đội bóng địa phương. Trong khi đó, các sân vận động nhỏ hơn sẽ được biến thành các cơ sở thương mại, giáo dục và y tế. Việc tiếp tục đầu tư, hiện đại hóa hạ tầng cơ sở có thể dẫn tới mở rộng các sáng kiến giao thông vận tải, thương mại và kinh tế.

Tin cùng chuyên mục