Chờ sự ủng hộ công lý

Trưởng công tố của Tòa án Hình sự quốc tế (ICC) Fatou Bensouda xác nhận mở một cuộc điều tra chính thức về các tội ác bị cáo buộc xảy ra từ tháng 6-2014 tại các vùng lãnh thổ Palestine bị chiếm đóng. Như vậy, 54 năm sau khi bắt đầu chiếm đóng Bờ Tây và Dải Gaza, chính sách của Nhà nước Israel đối với những vùng lãnh thổ này chính thức bị ICC, tòa án được thành lập vào năm 2002 dưới sự bảo trợ của Liên hiệp quốc, đặt tại The Hague, nhắm đến.
Một người đàn ông Palestine vẫy cờ Palestine trong cuộc biểu tình phản đối các khu định cư của Israel tại thành phố Nablus, Bờ Tây, hôm 26-2-2021. Ảnh: EPA
Một người đàn ông Palestine vẫy cờ Palestine trong cuộc biểu tình phản đối các khu định cư của Israel tại thành phố Nablus, Bờ Tây, hôm 26-2-2021. Ảnh: EPA

Năm 2019, bà Bensouda từng tuyên bố đã có “cơ sở hợp lý” để mở cuộc điều tra tội ác chiến tranh đối với các hành động quân sự của Israel ở Dải Gaza, nhất là cuộc đàn áp vào năm 2018, khiến 200 người chết và hàng ngàn người bị thương cũng như hoạt động định cư vi phạm Công ước Geneva của Israel ở khu vực Bờ Tây bị chiếm đóng từ năm 1967.

Chính quyền Palestine đã hoan nghênh quyết định điều tra của ICC. Ngoại trưởng Palestine Riyad al-Maliki nêu rõ: “Các tội ác của Israel đối với người dân Palestine đang diễn ra một cách có hệ thống và phổ biến, khiến cuộc điều tra trở nên cấp bách… Chúng tôi hy vọng có những hoạt động điều tra nghiêm túc ở cấp quốc tế nhằm đem lại công lý cho các nạn nhân Palestine”.

Phong trào Hồi giáo Hamas - hiện đang kiểm soát Dải Gaza - cũng hoan nghênh quyết định trên của ICC, khẳng định “đây là hành động hợp pháp theo luật pháp quốc tế và luật nhân đạo”. Còn Israel? Tất nhiên, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã lên án quyết định của ICC. Ngoại trưởng Israel Gabi Ashkenazi thì kêu gọi các nước đồng minh của Tel Aviv không hợp tác trong cuộc điều tra này. 

Theo Le Monde, thẩm phán người Gambia đã can đảm phớt lờ áp lực mà cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump gây ra cho mình. Cũng vì lẽ đó, thái độ của tân Tổng thống Mỹ Joe Biden đối với thủ tục này hứa hẹn sẽ là một dấu ấn cho chính sách Trung Đông của ông.

Tuy nhiên, tương tự Israel, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price cho biết, Washington kịch liệt phản đối quyết định của ICC. Tổng thống Joe Biden dường như không vội vàng trong việc tôn trọng tính độc lập của ICC. Thậm chí, ông còn do dự trong việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt đối với bà Fatou Bensouda của ông Trump, trái ngược với cam kết khôi phục một nền ngoại giao “các giá trị”.

Tín hiệu được gửi đi từ Washington và cả thái độ thờ ơ của Berlin cho thấy sự miễn cưỡng của các cường quốc trong việc ép buộc Israel phải chấm dứt các chính sách vi phạm. Tìm đến ICC là giải pháp cuối cùng cho người Palestine. Đây cũng là một bài kiểm tra uy tín đối với tân Tổng thống Mỹ Joe Biden và với các nước phương Tây vẫn luôn tuyên bố bảo vệ “giải pháp hai nhà nước”, quyền thành lập nhà nước chính đáng của người Palestine.

Tin cùng chuyên mục