Triển vọng chứng khoán phái sinh

Trong 7 phiên giao dịch đầu tiên của thị trường chứng khoán phái sinh (CKPS), hoạt động giao dịch tăng trưởng mạnh cả về khối lượng và giá trị giao dịch.
Nhà đầu tư theo dõi giá cổ phiếu
Nhà đầu tư theo dõi giá cổ phiếu

Thống kê từ Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội, tính đến phiên cuối cùng của tuần trước, nhà đầu tư đã thực hiện giao dịch 10.524 hợp đồng, tương đương với giá trị giao dịch là 787 tỷ đồng. Điều này cho thấy nhà đầu tư rất quan tâm đến thị trường CKPS. 

Thanh khoản tốt

Thị trường CKPS đã chính thức mở cửa khai trương phiên giao dịch đầu tiên vào ngày 10-8 với sản phẩm đầu tiên là Hợp đồng tương lai chỉ số VN30. Ghi nhận trên thị trường cho thấy, cả 4 mã hợp đồng tương lai của CKPS trên chỉ số VN30 được niêm yết là VN30F1708, VN30F1709, VN30F1712, VN30F1803 đều có giao dịch khá sôi động trong tuần giao dịch đầu tiên. 

Theo thống kê của Trung tâm lưu ký chứng khoán, chỉ trong ngày đầu tiên giao dịch, đã có gần 2.000 tài khoản mở giao dịch CKPS và đến nay đã có khoảng 5.500 nhà đầu tư mở tài khoản CKPS tại các công ty chứng khoán. 

Thanh khoản của thị trường phái sinh cũng gia tăng nhanh chóng. Trong ngày giao dịch đầu tiên, thị trường chỉ giao dịch 36,5 tỷ đồng giá trị cả 4 kỳ hạn hợp đồng. Đến ngày 17-8, giá trị giao dịch đã vọt lên hơn 178,8 tỷ đồng, tăng gần 5 lần.

Ghi nhận thị trường CKPS tuần qua cho thấy, trong phiên giao dịch ngày 14-8 (phiên giao dịch ngày thứ 3 của CKPS), thị trường đã chứng kiến những diễn biến tích cực cả về điểm số và thanh khoản. Tất cả 4 mã hợp đồng tương lai cùng tăng điểm nhờ ảnh hưởng tích cực từ thị trường cơ sở. 

Cụ thể, VN30F1803 tăng 6 điểm lên 766 điểm, VN30F1709 tăng 5,4 điểm lên 751,1 điểm, VN30F1712 tăng 4 điểm lên 760 điểm. Các hợp đồng này đều đóng cửa ở mức giá cao hơn đáng kể so với giá lý thuyết, phản ánh nhà đầu tư vẫn kỳ vọng thị trường cơ sở sẽ tăng trong tương lai. 

Trong phiên giao dịch ngày 17-8 (phiên giao dịch cuối cùng trước khi hợp đồng VN30F1708 đáo hạn), do thị trường chung quay đầu giảm mạnh, VN30-Index giảm đến 6,17 điểm xuống còn 743,2 điểm nên các hợp đồng tương lai của CKPS cũng không nằm ngoài xu hướng này, đồng loạt giảm từ 2 - 3,5 điểm. 

Tuy nhiên, trong khi VN30-Index giảm sâu nhưng các hợp đồng tương lai có mức biến động ít hơn và đưa giá các hợp đồng này lên khá cao so với giá lý thuyết, phản ánh nhà đầu tư vẫn kỳ vọng thị trường sẽ phục hồi trong các tháng tới. Mặc dù giá giảm nhưng thanh khoản thị trường tiếp tục tăng trưởng tốt với tổng giá trị giao dịch đạt 178.83 tỷ đồng, tăng 22,7% so với phiên trước. 

Tính đến phiên cuối cùng tuần trước, giá các hợp đồng tương lai chỉ số VN30 ở mức 745 - 762,6 điểm, cao hơn so với mức 744,3 điểm của VN30-Index. Điều này cũng thể hiện kỳ vọng vào sự tăng giá của nhà đầu tư trong thời gian tới. 

Phòng rủi ro cao 

Theo nhận định của Công ty Chứng khoán Sài Gòn - Hà Nội (SHS), ở thời điểm hiện tại, khi quy mô thị trường nhỏ và mới ở giai đoạn đầu, thì biến động của giá hợp đồng tương lai ít có ảnh hưởng đến diễn biến của thị trường cơ sở, mà sẽ chịu ảnh hưởng theo chiều hướng ngược lại. TS Chua Hak Bin - kinh tế gia của Tập đoàn Maybank Kimeng cho rằng, khi thị trường cơ sở tốt, thị trường CKPS sẽ tốt lên. 

“Nhiều người có quan điểm CKPS là sản phẩm đầu tư có đòn bẩy cao và cho rằng đây là một tiêu chí hấp dẫn. Tuy nhiên, thực tế là thị trường CKPS mang ý nghĩa phòng vệ rủi ro nhiều hơn và thị trường này sẽ chỉ tốt, nếu Việt Nam có một thị trường cơ sở vững vàng” - TS Chua Hak Bin nhấn mạnh.

Đánh giá về thị trường, lãnh đạo Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội cho biết, thị trường CKPS sẽ hỗ trợ tích cực cho TTCK cũng như thị trường tài chính Việt Nam. Thị trường này góp phần tăng sức hấp dẫn với các nhà đầu tư nước ngoài, vì đây là công cụ phòng ngừa rủi ro, đa dạng danh mục. Đối với nhà đầu tư, kênh đầu tư mới mẻ này cần có sự tìm hiểu kỹ lưỡng và thận trọng để tìm kiếm những cơ hội phù hợp cho mình. Ngoài ra, với việc được sử dụng tỷ lệ đòn bẩy cao, có thể đóng mở vị thế ngay lập tức và giao dịch mua bán 2 chiều, thị trường phái sinh “mở hàng” suôn sẻ và được kỳ vọng sẽ nhận nhiều hơn dòng tiền đầu tư trong tương lai gần. 

Đại diện Công ty Chứng khoán VNDIRECT cũng cho biết, các tổ chức và quỹ đầu tư khá quan tâm đến hoạt động CKPS vì hiện một số quỹ đầu tư đang thỏa thuận để mở tài khoản giao dịch tại VNDIRECT. Các nhà đầu tư tổ chức, quỹ sử dụng Hợp đồng tương lai để phòng ngừa rủi ro cho danh mục của họ. Ví dụ, với một quỹ đầu tư dài hạn, khi danh mục đã đạt được mức lợi nhuận mục tiêu và họ dự báo thị trường trong thời gian tới sẽ giảm điểm thì có thể phòng vệ rủi ro bằng cách bán hợp đồng tương lai chỉ số VN30. Mặc dù vậy, theo đánh giá của Công ty Chứng khoán Bảo Việt (BVSC), các sản phẩm CKPS cũng ẩn chứa những rủi ro mang tính hệ thống. Thực tế cũng cho thấy, trên thị trường chứng khoán thế giới đã nhiều lần chứng kiến rủi ro từ các sản phẩm CKPS, gần nhất là cuộc khủng hoảng tài chính thế giới năm 2008 xuất phát từ loại chứng khoán được đảm bảo bằng các khoản nợ dưới chuẩn. Chính vì thế, để có lợi nhuận trong thị trường CKPS, nhà đầu tư nên lựa chọn chiến thuật đầu tư phù hợp với phong cách và phương pháp đầu tư của mình. Với nhà đầu tư ưa rủi ro, thích giao dịch ngắn có thể giao dịch trong ngày hay đóng vị thế trước khi đáo hạn. Nhà đầu tư có thể đóng mở vị thế ngay lập tức và giao dịch mua bán 2 chiều.

Trên cơ sở định hướng của Chính phủ, đi từ sản phẩm đơn giản tới sản phẩm phức tạp, Sở GDCK Hà Nội đã lựa chọn 2 loại sản phẩm ra mắt đầu tiên là Hợp đồng tương lai trên chỉ số cổ phiếu và Hợp đồng tương lai trên trái phiếu Chính phủ. Hợp đồng tương lai là sản phẩm phái sinh đơn giản nhất cho nhà đầu tư làm quen trong bối cảnh thị trường CKPS là một thị trường mới. Với chỉ số cổ phiếu làm tài sản cơ sở, Hợp đồng tương lai cho phép nhà đầu tư nắm giữ vị thế mua - bán với một rổ cổ phiếu thay vì từng loại cổ phiếu và khó nắm giữ đúng tỷ lệ từng mã chứng khoán tương tự như rổ cổ phiếu của chỉ số, nhờ đó giảm thiểu các chi phí giao dịch phát sinh. 

Tin cùng chuyên mục