Đây là vụ bê bối y tế lớn thứ 2 của Trung Quốc trong chưa đầy 1 tháng, sau khi hàng trăm ngàn liều vaccine của trẻ em được bảo quản không đúng cách và kém chất lượng bị phát hiện hồi trung tuần tháng 7.
Valsartan, một loại thuốc được sử dụng để điều trị cao huyết áp và ngăn ngừa suy tim, được thu hồi ở 22 quốc gia ở châu Âu và Bắc Mỹ vào đầu tháng 7 sau khi lô thuốc được phát hiện có chứa N-nitrosodimethylamine (NDMA), một hóa chất hữu cơ gây ung thư mạnh. Các nghiên cứu trên động vật sử dụng NDMA cho thấy chất này gây ra các khối u ở gan, thận và đường hô hấp. Chất này do Công ty Zhejiang Huahai Pharmaceuticals (ZHP), có trụ sở tại Linhai, ở miền Đông Trung Quốc, phân phối. Theo CNN, công ty này nói họ đã thông báo cho chính quyền ngay sau khi xác định được tạp chất. Vào ngày 16-7, ZHP cho biết đã rút tất cả sản phẩm của Valsartan khỏi các hiệu thuốc của Mỹ, thị trường doanh thu 20 triệu USD của công ty vào năm 2017. Cơ quan Quản lý thực phẩm và dược phẩm Trung Quốc đã kiểm tra tất cả các nhà cung cấp nguyên liệu Valsartan của cả nước, bao gồm ZHP.
Những vụ bê bối y tế xảy ra vào thời điểm Chính phủ Trung Quốc đang cố gắng xây dựng lại niềm tin, cả trong nước và quốc tế, về chất lượng sản phẩm của nước này. Hồi giữa tháng 7, Chính phủ Trung Quốc công bố đã phát hiện khoảng 250.000 liều vaccine bạch hầu và uốn ván (DPT) do Công ty Công nghệ sinh học Changchun Changsheng sản xuất dành cho trẻ em bị lỗi, khiến khủng hoảng niềm tin càng lan rộng. Cho đến nay, 18 người đã bị bắt giữ, trong đó có chủ tịch công ty, Gao Junfang, nhưng phản ứng trên phương tiện truyền thông xã hội của Trung Quốc vẫn khốc liệt. Chỉ vài ngày trước khi thông báo sự cố vaccine DPT, Viện Vũ trụ sinh học Vũ Hán ở miền Trung Trung Quốc bị buộc tội sản xuất hơn 400.000 liều vaccine ngừa bệnh dại không đạt tiêu chuẩn.
Những vụ bê bối quốc tế lớn đã càng làm người tiêu dùng mất lòng tin với nhiều sản phẩm Trung Quốc. Không ai có thể quên vụ bê bối sữa nhiễm độc năm 2008 tại Trung Quốc khiến hàng ngàn trẻ em gặp rủi ro. Hơn 20 phụ huynh hôm 30-7 đã tập trung trụ sở Ủy ban Y tế quốc gia ở Bắc Kinh để phản đối bê bối vaccine. Con em họ nằm trong số hàng trăm ngàn trẻ em bị tiêm vaccine không đúng tiêu chuẩn. Những người biểu tình kêu gọi giám sát chặt chẽ hơn ngành công nghiệp dược phẩm của Trung Quốc. Nhiều bậc cha mẹ bày tỏ lo ngại chính quyền không trừng phạt đủ mạnh các công ty phạm lỗi.
Tiến sĩ Gauden Galea, đại diện của Tổ chức Y tế thế giới tại Trung Quốc, cho biết thực tế các vaccine bị lỗi được phát hiện bởi các nhà điều tra Trung Quốc cho thấy hệ thống pháp lý của nước này đang hoạt động. Nhưng theo ông Galea, chính phủ cần minh bạch công tác kiểm soát để khôi phục niềm tin của công chúng. Hơn thế nữa, chiến dịch quảng bán sản phẩm “Made in China 2025” có lẽ cần một cuộc cải tổ nếu muốn mang lại hiệu quả như cuộc chiến chống tham nhũng của Trung Quốc. Thiệt hại về sức khỏe đối với các loại thực phẩm và dược phẩm là vô cùng lớn nhưng thiệt hại về lòng tin của công chúng càng khó định lượng hơn n
