Thế nhưng, Nghị định (NĐ) số 34/2013 của Chính phủ quy định về bán nhà thuộc SHNN chưa có tiêu chí xác định thời điểm bố trí nên rất nhiều hồ sơ mua nhà thuộc SHNN trên địa bàn TPHCM bị ách lại. Hiện TPHCM còn khoảng 9.000 căn nhà thuộc SHNN chờ mua theo NĐ 34/2013 và NĐ 99/2015 của Chính phủ hướng dẫn thi hành Luật Nhà ở.
Nhà chiếm dụng tự sang nhượng sẽ được mua?
Mặc dù NĐ 34/2013 và Thông tư 14 quy định cơ chế giá bán nhà thuộc SHNN căn cứ vào thời điểm bố trí của người sử dụng nhưng thực tế tại TPHCM, nhiều trường hợp nhà thuộc SHNN có nguồn gốc do chiếm dụng, sang nhượng bằng giấy tay qua nhiều người nên không có văn bản bố trí sử dụng của cơ quan có thẩm quyền. Vì NĐ 34 không quy định tiêu chí chung để xác định thời điểm bố trí sử dụng nhà ở cho những trường hợp này nên thời gian qua, để giải quyết hồ sơ cho người dân, UBND TPHCM phải xin ý kiến của Bộ Xây dựng đối với từng trường hợp một.
Hiện TPHCM còn khoảng 9.000 căn nhà thuộc SHNN chờ mua theo NĐ 34/2013 và NĐ 99/2015 của Chính phủ hướng dẫn thi hành Luật Nhà ở.
Để tháo gỡ vướng mắc trong công tác bán nhà ở thuộc SHNN, tuần qua, UBND TPHCM kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chấp thuận tiêu chí xác định thời điểm bố trí sử dụng nhà ở cũ thuộc SHNN đối với các trường hợp người sử dụng nhà ở do chiếm dụng trước ngày 19-1-2007 (ngày ban hành Quyết định 09/2007 của Chính phủ về sắp xếp, xử lý nhà thuộc SHNN). Cụ thể, đối với trường hợp người sử dụng nhà ở do chiếm dụng trước thời điểm trên đã ký hợp đồng thuê, sau đó tự chuyển quyền sang thuê cho người khác thì thời điểm bố trí sử dụng nhà ở được xác định theo thời điểm người chiếm dụng nhà được giải quyết ký hợp đồng thuê nhà. Trường hợp người sử dụng nhà ở do chiếm dụng trước thời điểm này chưa được ký hợp đồng thuê nhà, sau đó tự sang nhượng cho người khác, không xét thời điểm bố trí sử dụng nhà ở, giải quyết bán nhà theo cơ chế thu 100% tiền sử dụng đất theo đơn giá đất do UBND TPHCM ban hành hàng năm. Liên quan đến vướng mắc về tiêu chí xác định thời điểm bố trí sử dụng nhà ở cũ thuộc SHNN phải chờ đưa vào thông tư hướng dẫn mà Bộ Xây dựng sắp ban hành sửa đổi, bổ sung để tránh việc xử lý chậm, cũng như giải quyết các khiếu nại của người dân, UBND TP cũng kiến nghị Thủ tướng trước mắt chấp thuận cho TPHCM được vận dụng xử lý đối với các trường hợp hồ sơ đã được Bộ Xây dựng hướng dẫn, chỉ đạo giải quyết trong thời gian qua.
Đề xuất thuê nhà tối đa 5 năm
Thông tin mới đây từ Bộ Xây dựng cho biết, bộ này đang dự thảo thông tư hướng dẫn bổ sung một số quy định về quản lý nhà ở cũ thuộc SHNN. Theo đó, Bộ Xây dựng đề xuất thời hạn thuê nhà ở cũ là 5 năm, kể từ ngày ký kết hợp đồng thuê nhà ở. Khi hết thời hạn thuê mà bên thuê đủ điều kiện thuê nhà ở và có nhu cầu tiếp tục thuê thì được gia hạn hợp đồng thuê nhà ở bằng với thời hạn thuê nhà, trừ trường hợp bị thu hồi nhà theo quy định của pháp luật.
Liên quan đến việc xác định thời điểm bố trí sử dụng nhà ở cũ thuộc SHNN để làm cơ sở tính giá bán nhà ở, dự thảo thông tư quy định: Trường hợp người đang sử dụng nhà ở có giấy tờ chứng minh việc bố trí sử dụng nhà ở đó trước ngày 19-1-2007, không phân biệt trường hợp người đang sử dụng nhà ở đã ký hợp đồng thuê nhà hay chưa ký hợp đồng thuê nhà, thì thời điểm bố trí sử dụng nhà ở được xác định theo thời điểm ghi trong giấy tờ chứng minh bố trí sử dụng nhà ở đó; trường hợp trong giấy tờ chứng minh không ghi thời điểm bố trí sử dụng thì xác định theo thời điểm ban hành giấy tờ đó. Trường hợp người đang sử dụng nhà ở có giấy tờ chứng minh việc bố trí sử dụng nhà ở nhưng thực tế đã sử dụng nhà ở đó trước thời điểm ban hành giấy tờ chứng minh việc bố trí sử dụng (thông qua một trong các hình thức đăng ký thường trú, tạm trú; đăng ký kê khai nhà ở; nộp tiền thuê nhà; đóng thuế đất hoặc hình thức khác chứng minh đã thực tế sử dụng nhà ở) thì thời điểm bố trí sử dụng được xác định theo thời điểm thực tế sử dụng nhà ở đó.
Trường hợp người đang sử dụng nhà ở không có giấy tờ chứng minh việc bố trí sử dụng nhưng đã ký hợp đồng thuê nhà với cơ quan có thẩm quyền trước ngày 19-1-2007 và đã truy nộp tiền thuê nhà ở (có giấy tờ chứng minh việc nộp tiền thuê nhà ở) thì thời điểm bố trí sử dụng được xác định theo thời điểm nộp tiền thuê nhà ở; nếu khi ký hợp đồng thuê nhà mà cơ quan có thẩm quyền không truy thu tiền thuê nhà thì thời điểm bố trí sử dụng nhà ở được xác định theo thời điểm ký kết hợp đồng thuê nhà.
Trường hợp người đang sử dụng nhà ở mà nhà ở đó thuộc diện phải xác lập SHNN theo quy định của pháp luật, nhưng thực tế đã sử dụng trước thời điểm Nhà nước xác lập sở hữu và người đang sử dụng có giấy tờ chứng minh việc sử dụng nhà ở này (thông qua một trong các hình thức gồm đăng ký thường trú, tạm trú; đăng ký kê khai nhà ở; nộp tiền thuê nhà hoặc hình thức khác chứng minh đã thực tế sử dụng nhà ở) thì thời điểm bố trí sử dụng được xác định theo thời điểm thực tế sử dụng nhà ở đó. Trường hợp người đang sử dụng nhà ở không có giấy tờ chứng minh việc bố trí sử dụng và không có hợp đồng thuê nhà nhưng đã nộp tiền thuê nhà cho Nhà nước (có giấy tờ chứng minh việc nộp tiền thuê nhà ở) thì thời điểm bố trí sử dụng nhà được xác định theo thời điểm nộp tiền thuê nhà ở; nếu việc nộp tiền thuê nhà không liên tục thì thời điểm bố trí sử dụng nhà ở được xác định theo thời điểm nộp tiền thuê nhà ở lần đầu.
Riêng đối với trường hợp người đang sử dụng nhà ở nhận chuyển nhượng quyền thuê nhà (không phân biệt chuyển nhượng một lần hay nhiều lần) nhưng được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền chấp thuận cho phép chuyển nhượng thì thời điểm bố trí sử dụng nhà ở được xác định theo thời điểm người được bố trí sử dụng nhà ở đầu tiên.
