New York 6 năm sau vụ 11-9: Tăng tốc xây lại khu WTC

Vụ tấn công khủng bố tòa tháp đôi WTC ở New York ngày 11-9-2001 vẫn để lại nỗi kinh hoàng với người Mỹ. Những ngày này, bên cạnh tưởng niệm 6 năm vụ 11-9, việc xây dựng khu WTC cũ đang được đẩy nhanh.

Hồi tưởng...

Gây nhiều chú ý là cuộc triển lãm “Đây là New York: Hồi tưởng 11-9” do Hội Lịch sử New York (NYHS) tổ chức, mở cửa từ ngày 11-9 này đến ngày 1-1 năm tới. Theo New York Times, đây là sự hồi tưởng lớn đầu tiên của New York về WTC.

Trong số hiện vật, đặc biệt có một càng bánh đáp máy bay, dài gần 1m, nặng 680kg, bị biến dạng đến nỗi không thể xác định nó từ chiếc máy bay của American Airlines đâm vào Tháp Bắc, hay từ chiếc của United Airlines đâm vào Tháp Nam. Theo Stephen R. Edidin, phụ trách nghệ thuật của NYHS, càng bánh đáp này được xem là một vật thiêng, là “bia mộ vô danh” tưởng nhớ tất cả nạn nhân đã chết trên 4 chuyến bay bị khủng bố ngày 11-9-2001... Còn có cánh cửa cao 1,5m, bị biến dạng, kính bị vỡ, từ một xe chữa lửa của Sở Cứu hỏa New York mà các lính trong xe đã chết... Một thanh dầm sắt chữ I rỉ sét, dài 1,8m, nặng 180kg, rơi ra từ tháp đôi... Một tấm nhôm ốp mặt tiền tháp bị chảy và bị vặn xoắn... Những hiện vật đó làm người ta như thấy lại những gì đã xảy ra, theo nhà điêu khắc Richard Webber, 59 tuổi, người đã sắp xếp các hiện vật cho cuộc triển lãm.

Triển lãm còn có hơn 1.500 ảnh đặc biệt, được khoảng 750 nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp và nghiệp dư tặng cho NYHS, ghi nhận các sự kiện trong ngày 11-9-2001 tại New York, Washington và Shanksville, bang Pa...

Đại công trường

Sau nhiều năm tranh luận về thiết kế tại vị trí WTC cũ, nay các công trình xây dựng đang “bùng nổ”, theo nhận định của tờ New York Post. Dư luận đang chú ý nhiều đến việc xây dựng lại các tháp thay thế, mới được công bố tuần trước, sẽ khởi công trong năm 2008, nhưng thật ra còn nhiều công trình khác và đến năm 2012 sẽ hoàn tất việc xây dựng mới cả khu vực này.

Một số dự án xây dựng chính đang tiến hành ở khu vực bình địa WTC (còn gọi là “Ground Zero”): Tháp Tự do (cao 1776ft khi hoàn tất) đã xong phần móng và hầm, dự kiến mở cửa vào năm 2011, dịp tưởng niệm 10 năm sự kiện 11-9; Bảo tàng và nhà tưởng niệm WTC, đang được đổ móng, sẽ hoàn tất trong năm 2009 và 2010; Nhà ga tạm, xây xong đầu năm 2008, phục vụ đến khi nhà ga chính hoàn tất trong năm 2009; Nhà ga chính, trị giá 2 tỷ USD, do Santiago Calatrava thiết kế, mở cửa hoạt động trong năm 2009 hoặc 2010; Công trình đào móng xây 3 tòa tháp văn phòng ở nửa phía Đông WTC, hoàn tất vào tháng 1-2008... Các dự án sẽ liên kết nhau bằng các công trình ngầm chung, như xe lửa, tàu điện...

Hầu hết công trình mới khởi động từ cuối năm ngoái sau thỏa thuận giữa Ground Zero với nhà phát triển Larry Silverstein và Cơ quan quản lý cảng (PA) sở hữu khu vực. PA chịu tránh nhiệm phần chính, còn Silverstein tập trung 3 tòa tháp. Chủ tịch PA Anthony Coscia nói, dự án tái thiết này giúp làm tăng lại thị trường cao ốc văn phòng ở khu trung tâm này. Các công trình xây dựng trị giá 6 tỷ USD ở khu vực rộng 16 acre này là dự án xây dựng phức tạp nhất và đắt nhất ở New York, thành phố vốn đầy các tòa nhà chọc trời.

Thiện Nguyễn