Thay đổi nhận thức
TPHCM có mật độ dân số tăng nhanh trong những năm gần đây, kéo theo một số vấn đề liên quan, trong đó có vấn đề về vệ sinh môi trường đang ảnh hưởng trực tiếp đến người dân. Hưởng ứng kế hoạch xây dựng thành phố văn minh, sạch đẹp..., thời gian qua, đã có nhiều quận huyện, sở ngành thực hiện triển khai nhiều mô hình, dự án kêu gọi cộng đồng chung tay bảo vệ môi trường. Chia sẻ về vấn đề này, đại diện Trung tâm Tham vấn hỗ trợ cộng đồng Pháp Bảo cho biết, để kêu gọi cộng đồng dân cư chung tay bảo vệ môi trường, trung tâm đã triển khai mô hình “Khu phố xanh” ở phường 11, quận Gò Vấp và phường Hiệp Thành, quận 12. Trước đây tuyến đường Nguyễn Thị Đặng, khu phố 6, phường Hiệp Thành là điểm nóng trong việc lấn chiếm trái phép vỉa hè để kinh doanh buôn bán của nhiều tiểu thương. Đây cũng là nơi tập kết rác của các hộ dân buôn bán xung quanh và khách mua sắm tại chợ. Để giải quyết tình trạng này, mô hình “Khu phố xanh” ở phường Hiệp Thành đã ra đời và thực hiện từ tháng 9-2017. Với 100 lượt người tham dự bao gồm học sinh các trường học, Tiểu đoàn 276 và các ban ngành, đoàn thể tham gia. Trưởng khu phố thường xuyên nhắc nhở cộng đồng dân cư, tăng cường số lượt quét rác, bảo đảm thu gom sạch rác, không để rác ứ đọng tại các tuyến đường. Đồng thời, thường xuyên vận động hộ kinh doanh trên các tuyến đường cam kết giữ gìn vệ sinh, không để rác ở vỉa hè, gốc cây, hố ga… góp phần giữ gìn vệ sinh môi trường. Mô hình đã chứng minh tính hiệu quả và sự hưởng ứng của chính quyền địa phương cũng như người dân trong khu vực để biến điểm đen rác thải thành những khu vườn xanh đẹp và ứng dụng tốt cho các địa bàn khác của thành phố.
Tương tự là mô hình “Khu phố xanh” ở phường 11, quận Gò Vấp. Trước đây khu vực này cũng là điểm nóng về tình trạng xả rác thải sinh hoạt bừa bãi, gây ô nhiễm môi trường làm ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân và cảnh quan đường phố. UBND phường 11 đã phối hợp với Hội Liên hiệp phụ nữ, Đoàn Thanh niên và các tổ chức khác... triển khai thực hiện mô hình “Khu phố xanh” nhằm mục đích kêu gọi người dân giữ gìn môi trường, quét dọn rác hàng ngày, không xả rác bừa bãi, tích cực trồng cây xanh. Đến nay, những bãi rác lộ thiện gây ô nhiễm trước kia đã biến mất và thay vào đó là những bồn hoa xanh tươi.
Cũng nội dung này, trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Trọng Phúc, Phó chủ tịch UBND quận 5, cho biết quận đang tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động cán bộ, người dân trên địa bàn tham gia bảo vệ môi trường. UBND quận 5 đã triển khai nhiều biện pháp tuyên truyền như “tổ vệ sinh môi trường”, “săn ảnh đen”, “1 biết 2”, “mỗi ngày 15 phút” và mô hình “khu phố xanh”. Theo đó, quận đã lắp đặt 235 thùng rác trên các tuyến đường nhằm giảm lượng rác do khách vãng lai thải ra và tuyên truyền người dân ý thức bỏ rác đúng nơi quy định. Thường xuyên quét dọn, giữ gìn lề đường, vỉa hè. Không xả rác, đổ nước thải, vứt xác súc vật ra đường hoặc thả súc vật phóng uế bừa bãi. Duy trì thường xuyên việc tổng vệ sinh 15 phút vào thứ sáu hàng tuần, tăng cường trồng cây xanh, hoa kiểng… Song song với công tác tuyên truyền, UBND quận cũng đẩy mạnh việc thanh tra, kiểm tra, xử phạt các hành vi vi phạm vệ sinh môi trường. Từ năm 2016 đến nay, quận và các phường đã xử phạt 337 trường hợp vi phạm về lĩnh vực môi trường với số tiền gần 345 triệu đồng.
Cần sự chung tay của cả cộng đồng
Theo Sở Tài Nguyên và Môi trường TPHCM, hiện trung bình mỗi ngày toàn thành phố có khoảng 7.000 - 8.000 tấn chất thải. Đến nay, phần lớn khối lượng rác thải vẫn xử lý bằng biện pháp chôn lấp và điều này đã tạo gánh nặng rất lớn cho thành phố trong việc tìm quỹ đất để chôn lấp rác. Giải pháp xử lý rác bằng biện pháp chôn lấp cũng phát sinh mùi hôi, nước rỉ rác đã gây nhiều bức xúc trong cộng đồng người dân. Ông Huỳnh Minh Nhựt, Giám đốc Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị TPHCM, cho rằng để tăng hiệu quả hoạt động tuyên truyền và thực hiện phân loại rác tại nguồn, các cơ quan chức năng cần hỗ trợ lắp đặt thùng rác, bịch rác 2 màu cho người dân dễ phân biệt. Đơn cử, tại quận Tân Phú, công ty đã triển khai thành công mô hình Khu phố xanh và duy trì từ năm 2013 đến nay. Thế nhưng, có được thành công này phải hoàn thiện khâu hạ tầng thu rác thải theo phân loại. Kết hợp với tăng cường nhận diện rác thải cần phân loại thông qua công tác tuyên truyền.
Riêng bà Trần Thị Hồng Cúc, Chủ tịch UBND phường Tân Thành, quận Tân Phú, cho biết thêm: “Quan tâm giáo dục ý thức cho trẻ nhỏ về phân loại rác từ nhà trường cũng là vấn đề rất quan trọng. Cùng việc phối hợp với Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị TP tuyên truyền cho người dân, phường và quận đã đẩy mạnh tuyên truyền thực hiện phân loại rác tại nguồn cho các trường học trên địa bàn quận. Thời gian gần đây, sau khi Chính phủ ban hành nghị định xử lý hành vi vi phạm môi trường; trong đó có xử lý hành vi xả rác bừa bãi nơi công cộng, phường đã bố trí lực lượng chức năng kiểm tra và xử phạt đối tượng vi phạm. Trong thời gian tới, cần có biện pháp chế tài đối với các đơn vị thu gom rác dân lập không thực hiện phân loại rác khi thu gom”.
Ông Trần Nguyên Hiền, Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ môi trường TPHCM, cho rằng TPHCM sẽ xanh - sạch - đẹp hơn khi ý thức bảo vệ môi trường của người dân được nâng cao. Các phong trào và mô hình kêu gọi bảo vệ môi trường của các tổ chức, quận huyện trên địa bàn TPHCM đang triển khai đã và đang có những dấu hiệu tích cực trong việc thay đổi nhận thức của người dân. Tuy nhiên, cùng với hoạt động tuyên truyền thì cần phải xử phạt thật nặng và nghiêm minh đối với các tổ chức, cá nhân có hành vi phá hoại môi trường, làm ảnh hưởng tới cuộc sống của người dân. Có như vậy mới đạt được hiệu quả mong muốn khi triển khai thực hiện chương trình phân loại rác tại nguồn trên phạm vi toàn thành phố.
TPHCM có mật độ dân số tăng nhanh trong những năm gần đây, kéo theo một số vấn đề liên quan, trong đó có vấn đề về vệ sinh môi trường đang ảnh hưởng trực tiếp đến người dân. Hưởng ứng kế hoạch xây dựng thành phố văn minh, sạch đẹp..., thời gian qua, đã có nhiều quận huyện, sở ngành thực hiện triển khai nhiều mô hình, dự án kêu gọi cộng đồng chung tay bảo vệ môi trường. Chia sẻ về vấn đề này, đại diện Trung tâm Tham vấn hỗ trợ cộng đồng Pháp Bảo cho biết, để kêu gọi cộng đồng dân cư chung tay bảo vệ môi trường, trung tâm đã triển khai mô hình “Khu phố xanh” ở phường 11, quận Gò Vấp và phường Hiệp Thành, quận 12. Trước đây tuyến đường Nguyễn Thị Đặng, khu phố 6, phường Hiệp Thành là điểm nóng trong việc lấn chiếm trái phép vỉa hè để kinh doanh buôn bán của nhiều tiểu thương. Đây cũng là nơi tập kết rác của các hộ dân buôn bán xung quanh và khách mua sắm tại chợ. Để giải quyết tình trạng này, mô hình “Khu phố xanh” ở phường Hiệp Thành đã ra đời và thực hiện từ tháng 9-2017. Với 100 lượt người tham dự bao gồm học sinh các trường học, Tiểu đoàn 276 và các ban ngành, đoàn thể tham gia. Trưởng khu phố thường xuyên nhắc nhở cộng đồng dân cư, tăng cường số lượt quét rác, bảo đảm thu gom sạch rác, không để rác ứ đọng tại các tuyến đường. Đồng thời, thường xuyên vận động hộ kinh doanh trên các tuyến đường cam kết giữ gìn vệ sinh, không để rác ở vỉa hè, gốc cây, hố ga… góp phần giữ gìn vệ sinh môi trường. Mô hình đã chứng minh tính hiệu quả và sự hưởng ứng của chính quyền địa phương cũng như người dân trong khu vực để biến điểm đen rác thải thành những khu vườn xanh đẹp và ứng dụng tốt cho các địa bàn khác của thành phố.
Tương tự là mô hình “Khu phố xanh” ở phường 11, quận Gò Vấp. Trước đây khu vực này cũng là điểm nóng về tình trạng xả rác thải sinh hoạt bừa bãi, gây ô nhiễm môi trường làm ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân và cảnh quan đường phố. UBND phường 11 đã phối hợp với Hội Liên hiệp phụ nữ, Đoàn Thanh niên và các tổ chức khác... triển khai thực hiện mô hình “Khu phố xanh” nhằm mục đích kêu gọi người dân giữ gìn môi trường, quét dọn rác hàng ngày, không xả rác bừa bãi, tích cực trồng cây xanh. Đến nay, những bãi rác lộ thiện gây ô nhiễm trước kia đã biến mất và thay vào đó là những bồn hoa xanh tươi.
Cũng nội dung này, trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Trọng Phúc, Phó chủ tịch UBND quận 5, cho biết quận đang tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động cán bộ, người dân trên địa bàn tham gia bảo vệ môi trường. UBND quận 5 đã triển khai nhiều biện pháp tuyên truyền như “tổ vệ sinh môi trường”, “săn ảnh đen”, “1 biết 2”, “mỗi ngày 15 phút” và mô hình “khu phố xanh”. Theo đó, quận đã lắp đặt 235 thùng rác trên các tuyến đường nhằm giảm lượng rác do khách vãng lai thải ra và tuyên truyền người dân ý thức bỏ rác đúng nơi quy định. Thường xuyên quét dọn, giữ gìn lề đường, vỉa hè. Không xả rác, đổ nước thải, vứt xác súc vật ra đường hoặc thả súc vật phóng uế bừa bãi. Duy trì thường xuyên việc tổng vệ sinh 15 phút vào thứ sáu hàng tuần, tăng cường trồng cây xanh, hoa kiểng… Song song với công tác tuyên truyền, UBND quận cũng đẩy mạnh việc thanh tra, kiểm tra, xử phạt các hành vi vi phạm vệ sinh môi trường. Từ năm 2016 đến nay, quận và các phường đã xử phạt 337 trường hợp vi phạm về lĩnh vực môi trường với số tiền gần 345 triệu đồng.
Cần sự chung tay của cả cộng đồng
Theo Sở Tài Nguyên và Môi trường TPHCM, hiện trung bình mỗi ngày toàn thành phố có khoảng 7.000 - 8.000 tấn chất thải. Đến nay, phần lớn khối lượng rác thải vẫn xử lý bằng biện pháp chôn lấp và điều này đã tạo gánh nặng rất lớn cho thành phố trong việc tìm quỹ đất để chôn lấp rác. Giải pháp xử lý rác bằng biện pháp chôn lấp cũng phát sinh mùi hôi, nước rỉ rác đã gây nhiều bức xúc trong cộng đồng người dân. Ông Huỳnh Minh Nhựt, Giám đốc Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị TPHCM, cho rằng để tăng hiệu quả hoạt động tuyên truyền và thực hiện phân loại rác tại nguồn, các cơ quan chức năng cần hỗ trợ lắp đặt thùng rác, bịch rác 2 màu cho người dân dễ phân biệt. Đơn cử, tại quận Tân Phú, công ty đã triển khai thành công mô hình Khu phố xanh và duy trì từ năm 2013 đến nay. Thế nhưng, có được thành công này phải hoàn thiện khâu hạ tầng thu rác thải theo phân loại. Kết hợp với tăng cường nhận diện rác thải cần phân loại thông qua công tác tuyên truyền.
Riêng bà Trần Thị Hồng Cúc, Chủ tịch UBND phường Tân Thành, quận Tân Phú, cho biết thêm: “Quan tâm giáo dục ý thức cho trẻ nhỏ về phân loại rác từ nhà trường cũng là vấn đề rất quan trọng. Cùng việc phối hợp với Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị TP tuyên truyền cho người dân, phường và quận đã đẩy mạnh tuyên truyền thực hiện phân loại rác tại nguồn cho các trường học trên địa bàn quận. Thời gian gần đây, sau khi Chính phủ ban hành nghị định xử lý hành vi vi phạm môi trường; trong đó có xử lý hành vi xả rác bừa bãi nơi công cộng, phường đã bố trí lực lượng chức năng kiểm tra và xử phạt đối tượng vi phạm. Trong thời gian tới, cần có biện pháp chế tài đối với các đơn vị thu gom rác dân lập không thực hiện phân loại rác khi thu gom”.
Ông Trần Nguyên Hiền, Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ môi trường TPHCM, cho rằng TPHCM sẽ xanh - sạch - đẹp hơn khi ý thức bảo vệ môi trường của người dân được nâng cao. Các phong trào và mô hình kêu gọi bảo vệ môi trường của các tổ chức, quận huyện trên địa bàn TPHCM đang triển khai đã và đang có những dấu hiệu tích cực trong việc thay đổi nhận thức của người dân. Tuy nhiên, cùng với hoạt động tuyên truyền thì cần phải xử phạt thật nặng và nghiêm minh đối với các tổ chức, cá nhân có hành vi phá hoại môi trường, làm ảnh hưởng tới cuộc sống của người dân. Có như vậy mới đạt được hiệu quả mong muốn khi triển khai thực hiện chương trình phân loại rác tại nguồn trên phạm vi toàn thành phố.
