Giai đoạn bất ổn

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã hủy bỏ chuyến thăm Mỹ để tham dự phiên họp Đại hội đồng Liên hiệp quốc do “bối cảnh chính trị của đất nước”. 
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu

Việc hủy chuyến thăm trên diễn ra một ngày sau cuộc bầu cử quốc hội lần thứ 2 trong năm nay ở Israel, với kết quả đảng Likud của ông Netanyahu, người giữ cương vị thủ tướng lâu nhất, đã không duy trì được đa số phiếu. 

Ông Netanyahu, 69 tuổi, người trở thành thủ tướng nắm quyền lâu nhất ở Israel hồi tháng 7 vừa qua với 3 nhiệm kỳ lãnh đạo Chính phủ Do Thái liên tiếp kể từ năm 2009. Tuy nhiên, tối 17-9, Ủy ban Bầu cử trung ương Israel cho biết, với hơn 91% phiếu bầu được kiểm, đối thủ của Thủ tướng Netanyahu là cựu Tham mưu trưởng quân đội Benny Gantz và đảng trung dung Xanh - Trắng của ông này đã giành được 32 ghế trên tổng số 120 ghế của quốc hội, trong khi đảng Likud cánh hữu của Thủ tướng Netanyahu chỉ giành được 31 ghế. Theo ủy ban này, cả 2 đảng đều không đảm bảo đủ số ghế để thành lập một liên minh đa số và điều này đồng nghĩa cả ông Netanyahu và ông Gantz sẽ phải cạnh tranh trong việc liên minh với các đảng nhỏ hơn nhằm giành quyền thành lập chính phủ mới.

Việc ông Gantz bác bỏ khả năng liên minh cùng đảng Likud nếu ông Netanyahu tiếp tục giữ ghế lãnh đạo đảng này, với lý do thủ tướng đang đối mặt với cáo buộc hình sự (nhận hối lộ, gian dối và bội tín liên quan đến 3 vụ án tham nhũng…) cho thấy khó có khả năng có một chính phủ đoàn kết dân tộc giữa đảng Xanh - Trắng với đảng Likud. Tuy nhiên, các nhà quan sát đang nghĩ đến khả năng ra đời một chính phủ đoàn kết, trong đó Likud sẽ được lãnh đạo bởi một người khác. Trong tình hình này, có thể có ai đó trong đảng Likud vốn khao khát nắm giữ quyền lực sẽ “lật” ông Netanyahu để làm lãnh đạo, từ đó có thể thành lập một chính phủ với đảng Xanh - Trắng. 

Kết quả bầu cử chính thức dự kiến sẽ được công bố vào ngày 25-9, sau khi có xác nhận về số phiếu được kiểm đếm bằng tay. Nhìn lại diễn biến của cuộc bầu cử vừa qua, ông Netanyahu đã điều hành chiến dịch của mình với nhiều lỗi vi phạm luật bầu cử. Ngày 17-9, trang mạng xã hội Facebook đã tạm khóa tính năng trả lời tin nhắn tự động trên tài khoản chính thức của ông Netanyahu trong một thời gian ngắn do vi phạm luật bầu cử của Israel (đăng tải kết quả của các cuộc thăm dò dư luận vài ngày trước khi diễn ra bầu cử). Trước đó 5 ngày, ông cũng trở thành người đứng đầu chính phủ bị Facebook khóa tính năng này trong 24 giờ do đăng tải những phát biểu chống lại người Arab, gây kích động thù địch. Động thái này đã đưa đến một hệ quả là cuộc bầu cử lần này có số người Arab đi bỏ phiếu thấp nhất lịch sử. Ủy ban Bầu cử trung ương cũng đã chỉ trích Thủ tướng Netanyahu vi phạm pháp luật khi trả lời 2 cuộc phỏng vấn với các đài phát thanh cánh hữu trong ngày 17-9, do luật pháp Israel nghiêm cấm truyền thông đăng tải hoặc phát sóng các nội dung tuyên truyền liên quan tới bầu cử trong vòng 24 giờ trước khi cuộc bỏ phiếu bắt đầu. 

Trả lời phỏng vấn The Daily Beast, ông Ehud Olmert, cựu Thủ tướng Israel, nhận định, ông Netanyahu đã thua, và không có cách nào khả thi nhằm giúp ông có thể thành lập một liên minh mới. Để Israel có một chính phủ ổn định, theo ông Olmert, giải pháp duy nhất là sớm tổ chức một vòng bầu cử khác, có khả năng sẽ diễn ra vào đầu năm 2020.

Tin cùng chuyên mục